Sera gazı emisyonları izleme planı için son 1 ay!

Türkiye, iklim değişikliğine sebep olan sera gazlarının sanayi bazında hesaplanarak yönetilmesine ilişkin ilk önemli adımını attı. Yaklaşık 2-3 senedir farklı sektörler bazında gündemde olan karbon envanteri ve ayakizi terimi artık iyice hayatımıza giriyor.

16/10/2003 tarihli ve 4990 sayılı Kanun ile uygun bulunan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine, 5/2/2009 tarihli ve 5836 sayılı Kanun ile uygun bulunan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine Yönelik Kyoto Protokolüne dayanılarak hazırlanan Türkiye sera gazlarının takibi yönetmeliği 22 Temmuz 2014 tarihinde resmi gazetede yayınlandı. Daha önce aynı konuda 2012 yılında yayınlanan Yönetmelik tamamen iptal edildi.

Sera gazı emisyonları, enerji, endüstriyel prosesler, tarımsal faaliyetler ve atık bertarafından kaynaklanan, doğrudan sera gazları olan karbon dioksit (CO2), metan (CH4), diazotoksit (N2O), hidroflorokarbonlar (HFCs), perflorokarbonlar (PFCs) ve kükürthekzaflorid (SF6) olarak bilinen ve iklim değişikliğine sebep olan emisyonlar olarak bilinmektedir.

Yönetmelik aşağıda belirtilen listede yer alan faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesine, raporlanmasına ve doğrulanmasına dair usul ve esasları düzenlemektir:

1. Toplam yanma ısıl gücü 20 MW ve üzeri tesislerde yakıtların yakılması
2. Petrol rafinasyonu
3. Kok üretimi.
4. Metal cevheri (sülfür cevheri dâhil) kavrulması, sinterlenmesi veya peletlenmesi.
5. Demir ve çelik üretimi
6. Demir içeren metallerin (demirli alaşımlar dâhil) üretimi
7. Birincil ve ikincil alüminyum üretimi
8. Demir dışı metallerin üretimi veya işletilmesi.
9. Klinker üretimi
10. Kireç, Dolomitin kil üretimi
11. Cam üretimi
12. Seramik ürünleri
13. Elyaf yalıtım malzemesi üretimi
14. Alçı panoların ve diğer alçı tası ürünlerinin üretimi.
15. Selüloz üretimi
16. Kâğıt, mukavva veya karton üretimi
17. Karbon siyahı üretimi
18. Nitrik asit üretimi.
19. Adipik asit üretimi.
20. Glioksal ve glioksilik asit üretimi.
21. Amonyak üretimi.
22. Büyük hacimli organik kimyasal maddelerin üretimi
23. Hidrojen (H2) ve sentez gazının üretimi.
24. Soda külü (Na2CO3) ve sodyum bikarbonat (NaHCO3) üretimi.

Araştırma, yeni ürün ve proseslerin geliştirildiği ve test edildiği tesisler ve tesis bölümleri ile sadece biyokütle kullanan tesisler bu Yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmuşlardır.

Yukarıdaki faaliyet alanlarında aktif olan işletmeler, sera gazı emisyon izleme planı hazırlayarak, sera gazı emisyonlarını bu plan ve Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izlemekle yükümlendirilmişlerdir. İşletmeler, izleme planını sera gazı emisyonlarının ilk izlenmeye başladığı tarihten en az 6 ay önce onaylanmak üzere Bakanlığa göndermek zorundadır. Sadece 2014 yılı için bu süre 3 ay olarak tanımlanmıştır. Uygun bulunmayan izleme planlarının eksikliklerinin giderilmesi için 60 gün ek süre tanınır. Bu süre içinde Bakanlıkça belirlenen şartların eksiksiz olarak yerine getirilmesi halinde, sera gazı emisyon izleme planı Bakanlıkça onaylanır. Yukarıda yer alan faaliyetleri yürüten işletmeler, her yıl 30 Nisan tarihine kadar bir önceki yılın 1 Ocak – 31 Aralık tarihleri arasında izlenen sera gazı emisyonlarını Bakanlığa raporlamak zorundadır.

Bu yeni yönetmelik ile işletmeleri nasıl bir süreç bekliyor? Kurumlar nasıl bir raporlama ve ölçme stratejisine göre hareket edecekler? Sera gazların yönetmeliği için işletmelerimizi bekleyen zaman çizelgesi aşağıdaki gibidir:

1. 30 Eylül 2014: İşletmelerin sera gazları izleme planını Çevre ve Şehircilik Bakanlığına göndermeleri gereken en son tarih,

2. 1 Ocak 2015 – 31 Aralık 2015 tarihleri arasındaki sera gazlarının hesaplanması ve ölçülmesi,

3. 30 Nisan 2016: 2015 yılına ait raporların teslimi için en son tarih

4. 30 Haziran 2015: 2016 yılı izleme planının Bakanlığa gönderilmesi için gereken son tarih.

Yönetmelik Kapsamındaki aşamalar ve zaman çizelgesi

Yönetmeliğe aykırı hareket edenler ile yönetmelikte öngörülen mükellefiyetlerin gereklerine uymayanlar hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca yaptırım uygulanacak.

Çimento üretiminde üretim süreçleri bazında karbon akışı örneği