“YEKA yarışmacıları kredi açmazını CCS ile aşabilir”

Türkiye güneş enerjisi sektörünün uzun zamandır beklediği YEKA GES-3 yarışmalarına bir aylık bir süre kaldı.

19-23 Ekim 2020 tarihlerinde düzenlenecek yarışmalar ile Türkiye’nin 36 farklı şehrinde 10, 15 ve 20 MW olarak değişen büyüklüklerdeki 74 güneş enerjisi projesi için toplamda 1.000 MW’lık kapasite hakkı tanınabilecek.

Açık eksiltme usulü düzenlenecek yarışmalarda yatırımcılar tekliflerini kilovat-saat başına 30 kuruş olarak belirlenen tavan fiyat üzerinden başlayarak verecekler.

Yarışmaların tamamlanması ile projelerin devreye girmesi için 500 ila 600 milyon ABD Doları arasında bir tutarda yatırım yapılması, bu yatırım için de 400 ila 480 milyon ABD Doları düzeyinde proje finansmanı sağlanması ihtiyacı ortaya çıkacak.

Yarışmada kapasite hakkı kazanacak firmaların mevcut finansal koşullar altında ihtiyaç duyacakları bu kaynağa nasıl ulaşabilecekleri, ne tür güçlükler yaşayabilecekleri ve seçeneklerinin neler olabileceğini Türkiye’nin ilk ve halen tek güneş enerjisi finansmanı platformu Actus Solar’ın Genel Koordinatörü Hakan Uzunhekim ile görüştük.

Hakan Uzunhekim halihazırda toplam kurulu güçleri 6.300 MW’ı aşmış olan Türkiye’deki güneş enerjisi santrali yatırımlarının çok büyük bölümünün Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB) gibi uluslararası kalkınma bankalarının Türk bankalarına sağladığı yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik uzun vadeli ve uygun maliyetli fonlar yolu ile finanse edildiğini belirtirken, bu projelerin YEKDEM kapsamında Dolar bazlı gelire sahip olmalarının da finanse edilmelerini kolaylaştırdığının altını çizdi.

Bununla birlikte Uzunhekim’e göre güneş enerjisi yatırımcıları YEKA GES-3 projeleri için finansman bulma anlamında bir açmaz ile karşı karşıya kalabilirler.

Zira TL gelirine sahip olacak bu projeler için Dolar veya Euro bazlı kredi kullanmak önemli düzeyde kur riski taşımak anlamına gelecek.

Diğer taraftan zaten çok düşük bir tavan fiyat seviyesinden başlayacak yarışmalarda, özellikle ışınım değerlerinin yüksek olduğu bazı bölgelerde bile yarışmaların bu düşük fiyatlarla kazanılması, projelerin yatırım geri dönüş sürelerinin 12 yıla kadar uzamasına neden olabilecek, bu durum da uzun vadeli kredi ihtiyacı gereğini ortaya çıkaracak.

Türk bankalarının kendilerini fonlama sürelerinin çok sınırlı olması da yalnızca çok sınırlı sayıda projenin uzun vadeli TL kredisine ulaşmasına neden olabilecek.

Hakan Uzunhekim bu açmazın Çapraz Döviz Takası (Cross Currency Swap) seçeneği ile aşılabileceğini düşünüyor.

Uzunhekim’in verdiği bilgilere göre bu finansal türev ürün belli başlı Türk bankaları tarafından uzun zamandır enerji sektörü için kullanılmakta.

Bu seçenekte mevcut bir kredinin anapara ve faizleri, farklı bir para biriminden belirli vadede takas ediliyor. Bu takas işleminde de bir para birimi üzerinden o günkü valörlü döviz kurundan diğer para birimi üzerinden miktar belirleniyor. Takas edilecek kredinin anapara ödemeleri vade sonunda veya faiz ödemesiyle aynı gün gerçekleşebiliyor, faiz oranları sabit veya değişken olabiliyor.

Böylelikle yatırımcılar TL geliri olan bir projeleri için sağladıkları uzun vadeli Dolar veya Euro bazlı kredileri, uzun vadeli TL kredilerine çevirerek hem gelecek yıllarda oluşabilecek kur risklerini, hem de kısa vadeli kredilerin proje üzerinde yaratabileceği diğer riskleri ortadan kaldırabiliyorlar.

BDDK’nın Ağustos ayında bu işlemler için getirdiği kaynak rahatlatması ile Euro ve Dolar takaslarının YEKA-3 gibi uzun vadeli TL yatırımları için cazip hale gelmiş durumda olduğunu söyleyen Uzunhekim, birinci sınıf Türk bankalarının 7 Ağustos 2020 itibariyle, %7-8 USD faizini, anapara dahil %14-15 TL faizle takas edebilen CCS işlemlerine başlamış durumda olduğu bilgisini de paylaştı.