Uzayda güneş elektriği yarışına Türkiye de girdi

Türkiye’de uzayda güneş elektriği üreterek dünyaya iletilmesi konusunda bir çalışma yürütüldüğü açıklandı.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Cumartesi günü gerçekleştirilen 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası Kapanış Töreni’nde yaptığı konuşmada şunları söyledi;

“Uzaya, güneş enerjisinden elektrik üreten güneş panelleri yerleştirip, buradan üretilecek enerjiyi radyo frekans dalgalarıyla yeryüzüne ulaştıracak bir projeyi gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.”

1968’ten beri tartışılıyor

İlk defa 1968 yılında, Apollo 11 projesinin de yöneticilerinden olan Çek asıllı ABD’li bilim adamı Peter Glaser tarafından gündeme getirilen ve 1973 yılında patent başvurusu kabul edilen proje üzerinde o tarihlerde NASA ve ABD Enerji Bakanlığı tarafından bazı çalışmalar yürütülmüştü.

İki kurum tarafından 1970’li yıllarda yürütülen çalışmalar sonuncunda projenin teknik olarak uygulanabilir olmasına rağmen maliyetinin 1 trilyon dolardan fazla olacağı öngörülmüş ve proje rafa kaldırılmıştı. 1990’lı yıllarda NASA proje üzerinde tekrar çalışmaya başlamış, aralıklarla da olsa bu alanda farklı projeler yürütülmüştü. Son olarak ise kurumda 2012 yılında farklı bir konsept öneren bir başka proje çalışması yürütülmüştü.

George W. Bush hükümeti döneminde ise ABD Ulusal Güvenlik Departmanı Uzay Dairesi tarafından hazırlanan ”Stratejik Güvenlik Fırsatı Olarak Uzay Kaynaklı Güneş Elektriği” başlıklı bir raporda bu teknolojinin geliştirilmesinin ABD ordusunun küresel askeri operasyonlarında, felaket bölgelerine yapılan müdahalelerde ve gelişmekte olan ülkelere enerji sağlamaya yönelik işbirliklerinde çok önemli potansiyele sahip olduğu kaydedilmiş ve halihazırda Rusya, Çin, Avrupa Birliği ve Hindistan’ında bu konuya ilgi duyduğuna vurgu yapılmıştı.

Çalışma hakkında ABD basınında yer alan haberlerde çeşitli askeri yetkililer, 1997 yılında da benzer bir çalışmanın yapıldığını fakat gerek güneş panellerinin verimliliğinin 10 yıl öncesine göre üç kat fazla olması gerek ise fosil yakıt maliyetlerinin üç kat yüksek olmasının ABD Savunma Bakanlığı’nın projeye olan ilgisini artırdığını, ticari kullanım için ekonomik olmayabilecek olsa da stratejik nedenler ile ABD ordusunun gerçekleştirilecek bir yatırımın ”ana kiracısı” olabileceğini ifade etmişlerdi.

Pacific Gas and Electric ilk satın alım anlaşmasını yaptı

ABD’de Kuzey Kaliforniya bölgesinde faaliyet gösteren elektrik şirketi Pacific Gas and Electric ise 2009 yılında yaptığı açıklamada yeni kurulan Solaren şirketi ile şirketin uzayda kuracağı 200 MW kurulu gücündeki güneş enerjisi santralinde üretilen elektriği satın alma konusunda anlaşma yaptığı bildirilmişti. Şirketin konu ile ilgili yetkili kurumlara yaptığı başvuru ise koşullu olarak kabul edilmişti.

Japonya 2009 yılında çalışmalara başladı

Japonya Ticaret Bakanlığı tarafından 2009 yılında yapılan bir açıklamada, Bakanlık ve Japon Uzay Ajansı’nın desteği ile 16 Japon şirketin bu alanda işbirliği geliştirerek çalışmalara başladığı açıklanmıştı. Açıklamada 21 milyar dolarlık bütçesi olan proje ile 30 yıl içinde uzayda 4 kilometre karelik bir alana sahip ve 1 GW’lık kurulu güneş enerjisi gücüne sahip olabilecek bir güneş enerjisi santrali kurulması, bu sayede 294,000 Japon evinin elektrik ihtiyacının karşılanmasının hedeflendiği bildirilmişti.

Açıklamada ayrıca elektrik enerjisinin kablosuz olarak dünyaya iletilmesini mümkün kılacak teknolojinin 4 yıl içinde geliştirilebileceği, bu teknolojiyi kullanacak ilk deneme uydusunun ise 2015’te dünya yörüngesinde test çalışmalarına başlayabileceği öngörüsüne yer verilmişti.

Avrupa 2015’te test çalışmalarına başlamayı planlıyor

Avrupa’da ise sivil ve askeri Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi’nin Uzay ve Havacılık kolu olan Astrium ise 2010 yılında Amerika ve Japonya’da sürdürülen çalışmalar ile aynı alanda daha güvenli bir çözüm getireceğini iddia ettiği farklı bir yaklaşım getiren bir projenin yürütüldüğünü açıklamıştı.

İngiliz Telegraph gazetesinin haberinde şirketin beş yıl içerisinde 10-20kW arası güçte bir uyduyu deneme amaçlı olarak yörüngeye yerleştirerek buradan elde edilecek güneş enerjisini infrared lazer ışını olarak dünyaya iletmek için ilk adımı atacağı bildirilmişti. Astrium başkanı Matthew Perren tarafından yapılan açıklamada kendi çalışmalarının çok daha güvenli olduğu, zira mikrodalga ışınlar ile bu enerjinin iletilmesi halinde bu ışınların önüne çıkan diğer şeyleri kızartabileceğini söylemişti. Perren kendi teknolojilerinin ise uzun süredir askeri amaçlar ile kullanılan infrared lazer teknolojisine dayanacağı,  insan gözünün görebileceği spektrumun çok gerisinde kalması dolayısı ile bu ışınlara çıplak gözle bakılsa dahi hiçbir etkisinin olmayacağını iddia etmişti.