“Türkiye Üreyen Kuş Atlası” yayınlandı
Çalışmaya yüzlerce kuş gözlemcisi ve birçok sivil toplum kuruluşu katkı sağladı
Kendi alanında ilk olma özelliğini taşıyan “Türkiye Üreyen Kuş Atlası” yayınlandı.
WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye’de bugüne kadar hazırlanmış ülke çapındaki ilk kuş ve sistematik biyoçeşitlilik atlası olma niteliğini taşıyan çalışma ile Türkiye’de hangi kuş türlerinin güncel olarak ürediği tespit edildi ve yayılım haritaları hazırlandı.
Çalışma Uzman Ekolog, Kuş Gözlemcisi ve Kuşbank (Türkiye Kuş Gözlem Veritabanı) ulusal yöneticisi Kerem Ali Boyla’nın koordinasyonunda, Avrupa Kuş Sayım Komitesi (EBCC) ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yetkili ve uzmanlarının desteği, yüzlerce kuş gözlemcisini ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının katılım ve katkılarıyla tamamlandı. Çalışmanın gelecekte Türkiye’de gerçekleştirilecek kuş araştırmaları ve alan koruma çalışmaları için temel teşkil etmesi bekleniyor.
Çalışmada öne çıkan sonuçlar şu şekilde oldu;
– Türkiye’de düzenli bulunan 400 türün 313’ü ürüyor. Türkiye’nin yüksek biyoçeşitlilik değerini gösteren bu sayı, farklı coğrafi bölgelerin bize sunduğu çeşitliliğin bir yansıması.
– Üç kuş türü, Türkiye’de üreyen kuş faunasına eklendi. Bu türler; Eskişehir’de yuvalayan aladoğan (Falco vespertinus), Hakkari’de yuvalayan sazak mukallidi (Iduna [Hippolais] rama) ve Şanlıurfa Birecik’te yuvalayan ak yanaklı arapbülbülü (Pycnonotus leucotos).
– Üç önemli türün artık üremediği tespit edildi. Geçmiş yıllarda Göksu Deltası’nda ürediği bilinen yaz ördeği (Marmaronetta angustirostris), Doğu Anadolu’daki dört farklı sulak alanda üremiş olan telli turna (Grus virgo) ve Doğu Anadolu’nun yüksek göllerinde yuvalayan kadife ördeğe dair (Melanitta fusca) bir üreme faaliyeti tespit edilemedi.
– Avrupa çapında soyları azalan bazı türlerin ülkemizde sağlıklı popülasyonları bulunuyor. Avrupa ülkelerinde, kısmen Avrupa Birliği’ne geçiş nedeniyle, tarım ve ormancılık uygulamalarında yaşanan değişiklikler sonucunda bazı yaygın türlerin popülasyonları ciddi oranda azaldı. Bu türler arasında bulunan üveyik (Streptopelia decaocto), tarlakuşu (Alauda arvensis), kızıl sırtlı örümcekkuşu (Lanius collurio) ve kirazkuşu (Emberiza hortulana) gibi türler ülkemizde hala bol ve yaygın bir şekilde ürüyor. Bunu, birçok bölgemizde hala devam eden geleneksel üretim sistemlerine tarla kenarlarında yetişen yabani otların varlığına, engebeli ve kayalık arazide korunan yaşam alanlarına borçluyuz.
– Üç yabancı tür, Türkiye’nin üreyen kuş listesine dahil oldu. Her yıl insan eliyle başka coğrafyalardan getirilen türler bir şekilde doğal yaşama karışıyor. Bu türler arasında özellikle şehirlerde yaşayan ve artık yerleşik nüfuslar oluşturmuş üç tür bulunuyor. Yeşil papağan (Psittacula krameri), İskender papağanı (Psittacula eupatria) ve çiğdeci (Acridotheres tristris) artık birçok alanda yerleşik topluluklar oluşturmuş durumda. Bu üç tür, kentsel alanlardan çıkıp doğal yaşam alanlarına yayılmadıkları için henüz “istilacı” türler olarak sınıflandırılamıyor.
Bununla birlikte Türkiye’de görülen kuş türü sayısı 485’e yükselmiş durumda. Çalışmada da ortaya konulduğu üzere bunların 400’ü düzenli olarak Türkiye coğrafyasında yaşarken, 316’sı da düzenli olarak ürüyor.
