Türkiye Kigali Değişikliği’ni onayladı
Düzenleme 2019 yılında yürürlüğe girmişti
İklim değişikliğine yol açan en etkili sera gazlarından olan florlu sera gazlarının (HFC) azaltımını hedefleyen ve 2016 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen Montreal Protokolü’ndeki Kigali Değişikliği’nin onaylanmasına dair kanun teklifi 4 Mart 2021 tarihinde TBMM tarafından onaylanmasının ardından 11 Mart 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.[1]
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzası ile 2019 yılı Mayıs ayında TBMM’ne sunulan teklifin gerekçesinde Türkiye’nin değişikliği onaylamasının, ozon tabakasının incelmesinin ve iklim değişikliğinin engellenmesine yönelik uluslararası işbirliğine verdiği sürekli ve uyumlu katkının devamı açısından önem arzettiği ifade edilirken, Türkiye’nin HFC azaltma yükümlülükleri yerine getirebilmesi için Montreal Protokolü finansal mekanizması olan Çok Taraflı Fon (MLF) tarafından finansal destek sağlayacağı da ifade edilmişti.[2]
Kigali Değişikliği[3] 1987 tarihli Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü’nün, 2016 yılında Ruanda’nın başkenti Kigali’de gerçekleştirilen 28’inci Taraflar Toplantısında kabul edilmişti.
Değişiklik Kyoto Protokolü ekinde listelenen florlu sera gazlarının salımlarının azaltımı için gelişmiş ülkeler (A2 ülkeleri) ile Türkiye’nin de dahil olduğu gelişmekte olan ülkeler (A5 ülkeleri) için iki ayrı azaltım takvimi belirliyordu.
Türkiye’nin değişiklik kapsamında bu gazların salımının artışını 2014 yılında durdurması, 2021 yılına göre de 2029 yılına kadar %10, 2035’e kadar %30, 2040’a kadar %50 ve 2045’e kadar %80 oranında azalatması gerekiyor.
197 ülkenin taraf olduğu anlaşmaya Türkiye 1991 yılında dahil olmuştu. Yürürlüğe girmesi için 20 ülkenin onayı gereken anlaşma, 65 ülkenin onayı ile bu 2019 yılı Ocak ayında devreye girmişti.
Florlu sera gazları ozon tabakasına zarar vermeseler de küresel ısınmaya yol açtıkları etki karbondioksitin 23 bin katına kadar ulaşabiliyor.
Kigali Değişikliği ile bu gazların salımlarının 2050 yılına kadar 80 Gigaton-karbondioksit eşdeğeri azaltılması öngörülüyor.
[1]
