Tüketim bağı kopan lisanssız tesislere ek bağlantı anlaşması süresi sağlanacak

Çeşitli nedenlerle üretim ve tüketim noktasının farklı yerlerde olan ve aradaki bağın kopmuş olan lisanssız elektrik üretim yatırımlarına yeniden bağlantı anlaşması süresi tanıyan kanun değişikliği teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi.

Elektrik piyasası kanuna geçici madde olarak eklenecek ilgili düzenleme şu şekilde;

MADDE 29– 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Lisanssız üretim projelerinde tüketim bağı kurulması

GEÇİCİ MADDE 25– (I) Bu Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan faaliyetler kapsamında çağrı mektubu tarihinden bağlantı anlaşması süresi sonuna kadar tüketim-üretim bağı kopmuş olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde çağrı mektubuna esas abonelik ile en az aynı özelliklere haiz eski ve/veya yeni bir tüketim tesisi aboneliği ihdas ederek ilgili şebeke işletmecisine bildirmesi halinde bağlantı anlaşması süresi, söz konusu bildirim tarihini izleyen 120 günü kapsayacak şekilde kendiliğinden uzamış kabul edilir.”

İlgili maddenin yer aldığı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi kapsamında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda milletvekillerinin sorularını cevaplayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan düzenleme hakkında şu açıklamalarda bulundu;

Sayın Başkanım, değerli vekiller; 29’uncu madde ile ilgili de ben sizlere bir bilgilendirme yapayım. Yine bu maddeye neden ihtiyaç duyuluyor ve bu madde yasalaştığı takdirde ne gibi sonuçlar doğuruyor? Yani sizin bir bakıma etki analizi diye talep ettiğiniz hususları size anlatayım.

Şimdi lisanssız elektrik üretimi diye bir mekanizma var, herhangi bir lisans almaya ihtiyaç duyulmadan yani bu konuda EPDK’ye başvurup lisans alması gerekmeden kendi elektrik tüketimini karşılamaya yönelik yine YEK Kanunu’nda bahsedilen bir mekanizma var. Herhangi bir tüketici -bu ferdî olarak da olabilir, bir şirket de olabilir, fark etmez – “Benim şurada şöyle bir elektrik aboneliğim var, numarası var, bunun tüketimini karşılamak üzere 1 megavatlık bir yenilenebilir santral kurmak istiyorum.” dediğinde tabii biraz özet geçiyorum, değişik kriterleri var, değişik şartları var, birden çok kişi istediğinde hangisinin neye göre, nasıl tercih edilebileceğini tarif eden detayları var.

Bu detaylar ve bu analizler neticesinde bu hakkı elde ettiğinde bu santrali kuruyor, kendisine bu santrali kurmakla alakalı bir süre veriliyor yaklaşık iki yıl üç ay kadar. Bu süre sonunda santrali kurduğunda da elektriğini üretiyor, ürettiği elektrik basit olsun diye şöyle anlatayım.

Diyelim ki 100 birim, o tüketimini karşılayacağım noktadaki tüketim de diyelim ki 40 birim, o 40 birim karşılanmış oluyor, kalan 60 birim şebekeye gittiği için 60 birimin de biraz önce bahsettiğim teşvikli rakamlardan fiyatını almış oluyor, böyle bir mekanizma var.

Şimdi bu mekanizmaya başvurabilmek için bir kere ön şart bir tüketim noktasının olması yani herhangi birisi herhangi bir tüketim noktasını bildirmeden başvurduğunda usulden başvurusu reddedilir, kabul edilmez. Ancak bu teklife konu husus şu: bir kısım yatırımcılar, bu işi yapmak isteyenler aboneliği bildirmek suretiyle başvurusunu yapmış, tesisini yapmaya başlamış hatta bitirenler var, tamamlayanlar var, daha sonra süre uzatımı hususunda EPDK’ye başvurduklarında, EPDK bunların bu tüketimini karşılayacakları abonelik duruyor mu diye sorguladığında bakıyor ki beş ay sonra, sekiz ay sonra, on ay sonra, değişik tarihler yani bu süre içerisinde bu abonelik bunun adından düşmüş.

Dolayısıyla bunlara diyor ki “Kusura bakma, sen şartları sağlamıyorsun. Bir kere on şart tüketimini karşılayacağın bir aboneliğinin olması, senin böyle bir aboneliğin yok, dolayısıyla senin bu hakkın düşmüştür, senin süre hakkın da yoktur.” diye bu tür talepleri reddetti. Bunlar yaklaşık 63 adet ve 56 megavatlık bir kapasiteye tekabül ediyor. Henüz kararını vermediği 22 adet ve 21 megavatlık da talep var yani toplam 85 kişi ve 77 megavatlık bir yatırım.

Şimdi, bu kişilere sorulduğunda, bize de zaman zaman geldiklerinde “Siz bu işin olmazsa olmaz şartı bir aboneliğin tüketimini karşılamak, ancak bu amaçla bu hak size veriliyor. Bu aboneliğin sizin adınızdan düşmüş, buna rağmen yani siz yeni bir abonelik niye tesis edip de bu hakkınızı devam ettirmediniz?” diye sorduğumuzda samimi olarak verdikleri cevap “Basit bir olaydan dolayı biz hakkımızı kaybeder miyiz? Biz buradaki aboneliğimizin kendi adımızın üzerinden düştüğü konusunda bilgi sahibi geç olduk, bir ay sonra olduk, biz hemen gittik yeni bir abonelik ihdas ettik ve ilgili dağıtım şirketine bildirdik.” diye cevap verdiler.

Fakat bu yeterli bir durum olmadığı için bu abonelik kendi üzerlerinden düştüğü an bu hakları da ellerinden gitmiş oldu, ancak bu yatırımcılar sahada bu santralleri kimisi belli bir aşamaya getirdi, kimisi tamamladı.

Bu yasa teklifi yasalaşırsa bu yarım kalan veya tamamlanan ancak bu hakları düşen Bu 85 yatırımcının, toplam 77 megavata tekabül eden bu güneş santralinin tamamlanabilmesi için otuz gün içerisinde, eğer biraz önceki örnekte verdiğimin haricinde bir abonelik bildirimi yapmamışsa yeniden 30 gün içerisinde bir abonelik bildirimi yapmak şartıyla 120 günlük bir süre uzatımı bunlara verilecek.

Bu 120 gün içerisinde santrallerini tamamlayıp aboneliklerini de ikmal ettikleri takdirde bu yarım kalmış veya tamamlanmış olan santraller sisteme kazandırılmış olacak. 29’uncu maddenin izahatı bu şekilde.’’