“Su alanları enerji yatırımlarına açılmayacak”

Kıyı kanunda YEKA yatırımları öneren madde önerisinin geri çekildiği bildirildi.

Cumhuriyet Halk Partisi Antalya Milletvekili Aydın Özer, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2019 yılı bütçe görüşmeleri sırasında muhalefete üyeleri olarak karşı çıktıkları su alanlarında enerji yatırımlarına izin veren düzenlemenin yer almayacağını öğrendiklerini söyledi.

Aydın Özer görüşme tutanaklarında yer alan konuşmasında şunları söyledi;

”Geçen hafta Çevre Komisyonunda görüştüğümüz torba yasada Kıyı Kanunu’nda yapılması öngörülen bir değişiklik söz konusuydu. Genel olarak sağduyulu geçen görüşmelerde bu maddeye özellikle itiraz etmiştik.
Neydi bu madde? Kıyı Kanunu’nda yapılması öngörülen değişikle, su alanlarında imar planı kararıyla yenilenebilir enerji üretim santrallerinin yapılmasına olanak sağlanıyordu.

Komisyonda bu düzenlemenin ciddi sıkıntılar yaratacağını, göller üzerinde santral kurulmasının beraberinde önemli sorunlara yol açacağını söylemiştik.

Çünkü su alanlarında yapılacak enerji yatırımları bu alanların ekosistemlerine etki eder. Türkiye’deki sulak alanların üzerinde zaten büyük tehdit var, yüzde 50’sini zaten kaybetmiş durumdayız. Bu alanları mevcut hâliyle koruma altına almak gerekir. Eğer enerji yatırımları için feda edersek gerek tüketim amaçlı su gerekse tarımda sulama amacıyla sahip olduğumuz tüm kaynaklarımızı kaybederiz.

Öte yandan, sulak alanlar tropikal ormanlardan sonra birim alanda en yüksek organik madde üreten ekosistemlerdir. Yüksek biyolojik çeşitliliğe ve dinamik yapıya sahip bu sahalar çevredeki nemin kontrolünde, taban suyu hareketinde, erozyon ve taşkın kontrolünde su kalitesinin artırılmasında, su ve besin temininde, ekonomik gelir elde edilmesinde, tarımsal verimliliğin artırılmasında, eğlence ve dinlenme yeri olarak kullanılmasında ve bölgenin iklim düzeninin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Sulak alanlar dünyanın en verimli çevreleridir. Bu alanlar hızla azalan hayvan türlerini barındırır; verimlilik bakımından, tarlalarda üretilen buğdayın sek iz katı bitkiyi verir. Bütün bu zenginlikler ancak sulak alanlardaki ekolojik yöntemlerin işlemesine müsaade edildiği takdirde korunabilir.

Meselenin bir başka boyutu da, enerji üretim santrallerinde üretilen enerjinin nakli esnasında kullanılan kabloların etrafındaki elektromanyetik alanlar. Su altında yayılacak olan bu manyetik alan şiddeti biyolojik çeşitliliği, tüm su altı canlılarını da olumsuz yönde etkileyecektir.

Neticede, Komisyonda da dile getirdiğimiz üzere, gelecekte önemli sorunlara neden olacak değişikliğin teklif metninde olduğu gibi kabulü mümkün değil. Bu teklif bugün Genel Kurula gelecek. Biraz önce sayın bakan yardımcımızla yaptığımız sohbette öğrendik ki maddedeki “su alanları” ibaresi çıkarılacakmış. Bu bizi sevindirmiştir. Uyarılarımızı dikkate almanızdan memnunuz. Bu sağduyulu tavrın her zaman devam etmesini diliyorum.”

13 Kasım 2018 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulab ‘’Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’’ düzenlemesindeki 20’inci madde ile kıyılar ile birlikte doğal ve yapay göllerin de YEKA alanı olarak belirlenebilmesi önerilmişti.

İlgili madde önerisi şu şekildeydi;

MADDE 20 – 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun 6 ncı maddesinin başlığında yer alan ‘’ve Kıyıda’’ ibaresi ‘’, Kıyı ve Su alanında’’ şeklinde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasının giriş cümlesinde yer alan ‘’, uygulama’’ ibaresi yürürlükten kaldırılmış, aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiş ve maddeye dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

‘’f) Enerji iletim hatları,’’
‘’Su alanlarında (deniz, tabii ve suni göller) imar planı kararı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarda yenilenebilir enerji üretim santralleri yapılabilir.’’