Sputnik ve “Yeşil Çin”

New York Times’ın dünyaca ünlü yazarlarından Thomas Friedman geçen hafta köşesinde yazdığı makalelerden birini yenilenebilir enerji teknolojileri geliştirmede Amerika ve Çin arasındaki rekabete ayırdı.

Thomas Friedman’a göre tarihçiler bundan yıllar sonra içinden geçtiğimiz dönemi incelerken son 18 aylık dönemin en önemli olayı olarak finansal kriz ve depresyon değil “Kızıl Çin”in “Yeşil Çin” haline gelmesini gösterecekler.

Yazar’a göre Çin’in hızlı sanayileşmesinin getirdiği petrol ve kömür kaynaklı enerji ihtiyacı sağlamaktan dolayı karşılaşığı ve halk sağlığını ciddi anlamda tehdit eden sorunlar Çin’i bir anlamda yenilenebilir enerji kaynaklarına mecbur kılıyor. Bu yüzden tüm buluşların temelinde var olan ihtiyaç kavramının teşvik ediciliğinin devreye girip Çin’in aynı zamanda yenilenebilir enerji pazarına yönelik ürünler üretmede önemli bir güç olma ihtimaline dikkat çekiyor. Yazarın tahminine göre ileride Amerikalılar sadece çocukları için oyuncaklar değil, elektrik ile çalışan arabalar, güneş panelleri, pilleri ve enerji etkin yazılımları da Çin’den almak durumunda kalacaklar.

Yazar’ın benzetimine göre Çin’in “Yeşil Çin” haline gelme düşüncesi ABD için 1957 yılında sovyetlerin yörüngeye ilk uydu’yu yerleştirmesi ile eşanlamları olan ve ABD için eş etkiler doğurabilecek bir durum. Bu anlamda Çin’in başlattığı temiz teknoloji çalışmaları ve odaklandığı düşük maliyetli güneş, rüzgar, ve pil teknolojileri üretme çabaları ABD yi bu pazardan dışlama tehlikesini de içeriyor. Buna örnek olarak da Amerika’nın en önemli güneş enerjisi donanımı üreten şirketi “Applied Materials” ın dünyanın en büyük özel güneş enerjisi araştırma tesisini Çin’de açmak üzere olmasını gösteriyor.

Bunun yanında yazar’ın tesbitine göre ABD’li politikacılar henüz olayların yeterince ayrımına varamamış durumda ve Sputnik’in aslında bir kayan yıldız olduğunu zanneden bir durumdalar. Amerikan Ticaret Odası ise kömür ve petrol lobilerine ruhunu satmış ve yenilenebilir enerji yatırımlarını ciddi olarak teşvik edecek yasanın kongreden geçmesini engellemeye çalışmakta. Bunun aksine Çin’li lider ve mühendislerin 2050 yılında dünya nüfusuna eklenecek 2.5 milyar insanın ve insanların çoğunun yüksek enerji tüketimi taklep eden bir hayat tarzına odaklandıklarını çalışmalarını buna göre yapıyorlar.

Yazar yazısını Çin’in temiz enerji üretimi ve yenilikler geliştirme çabalarını ABD için bugünkü Sputnik anlamına geldiğini ve ABD’nin bunu görmezden gelmesinin tehlikeli sonuçlar doğurabileceği uyarısı ile bitiriyor.