Sabancı 5 GW için 5.5 Milyar Avro Yatırım Yapacak

Sabancı Holding Enerji Grubu Başkanı Selahattin Hakman, sektörlerinde 2015 yılında yüzde 10 pazar payına ulaşmayı, ardından bu payı yüzde 20 seviyesine çıkarmayı hedeflediklerini belirterek, bunun en az 5 bin megavat kurulu güce ve 6 milyon abonelik elektrik dağıtım şebekesine sahip olmayı içerdiğini söyledi.

Hakman, gazetecilerle yaptığı sohbet toplantısında, kriz ortamının elektrik talebinin düşmesine yol açmasının çevre sorunlarını hafifletiyor gibi görünse de bunun bir yanılgı olduğunu, talepteki azalmanın fiyatların ve yatırımların gerilemesine, finans kaynaklarının azalmasına, yenilenebilir enerji kaynağı yatırımlarını rekabetçilikten uzaklaştıracağını ifade etti.

Türkiye’nin 2001’den bu yana yüzde 6 ile 8 arasında artan yıllık talebine cevap verecek yatırımları oluşturma yolundaki adımları piyasayı yeterince güven verici şekilde geliştiremediği için serbest piyasa çerçevesinde gerçekleştiremediğini ifade eden Hakman, ”Geldiğimiz nokta, geçen yaz Türkiye’de elektrik talebinin tarihinin en yüksek noktasına geldiğimiz zaman ağustos ayında, Türkiye elektrik ihtiyacını, isterseniz ‘zor karşıladı’ diyelim, isterseniz ‘karşılayamadı’ diyelim. Karşılayamadı derken belli yerlerde düzenli, büyük çaplı olmasa bile birtakım elektrik kesintileri kısıntılarıyla karşılaştık Türkiye’de” dedi.

Kriz olmasaydı Türkiye’nin aralık-ocak aylarındaki yüksek elektrik talebinin karşılanamayacağını savunan Hakman, ”2009 Ocak-mayıs arasında elektrik talebi 2008’in aynı dönemine göre yüzde 6 düştü. Ama bu bizi yanıltmasın, 2008 Ocak-mayıs aylarının 2007’ye göre artışı, yüzde 9’un üzerinde. Ocak-Mayıs 2007, Ocak-Mayıs 2009 talebi karşılaştırıldığında, 2009 talebi 2007 talebinin yüzde 2,7 üzerinde. Sanayinin elektrik talebi yüzde 4’ler seviyesinde büyürken, konut ve ticarethanelerin talebi geçtiğimiz yıllarda yüzde 9’lar 10’lar seviyesinde arttı. Bu nereden kaynaklanıyor? Türkiye nüfusu hızla artan ve hızla şehirleşen bir ülke. Bu da şunu getiriyor; biz krizden çıktık, çıkmadık olgusundan bağımsız olarak Türkiye’nin elektrik talebi artacak. Bu sene sonunda benim beklentim 2008 seviyesinde olması Türkiye’nin toplam talebi. Benim öngörüm Türkiye’deki talebin düşmeyeceği, Türkiye bu arz sıkıntısını yaşıyor ve yaşamaya devam edecek” diye konuştu.

Türkiye’de elektrik arzı konusunda, rahatlayıp, gevşemeye imkan olmadığını vurgulayan Hakman, Türkiye’nin enerji üretim ve enerji santralı yatırımlarına acilen ihtiyacı bulunduğunu, büyüyen talebin karşılanması için yerli kaynaklar ile yenilenebilir kaynakların hızlı bir şekilde geliştirilmesi gerektiğini bildirdi.

Hakman, Sabancı Holding’in 2005 yılında enerjiyi, özellikle elektrik enerjisini grubun en önemli gelişme ve büyüme alanlarından biri olarak tanımlayıp sektöre girdiğini, üretimden toptan ticarete, dağıtımına ve perakende satışına kadar bu zincirin her noktasında olma hedefi koyduklarını anımsatarak, şöyle devam etti:

”Bu zincirde bizim Türkiye pazarındaki payımız yüzde 10 olacak. Türkiye’deki kanunların el verdiği pazar payı yüzde 20’dir. 2015’de yüzde 10’a ondan sonra da en hızlı bir şekilde yüzde 20 pazar payına ulaşmak, vizyonumuz, hedefimiz bu. Bu neye tekabül ediyor? En az 5 bin megavat kurulu güce tekabül ediyor 2015 yılında. Yaklaşık 6 milyon abonelik dağıtım şebekesine sahip olmayı, en azından bu 6 milyon aboneye elektrik satıyor olmayı içeriyor. Bu hedefleri tanımladık ve bu yolda adımlar atmaya başladık. Birtakım hidroelektrik ve kömür, Tufanbeyli projesini kastediyorum projelerinin lisanslarını aldık. Bunları yaptığımız sırada bir ortaklık sürecine girdik, Avusturya’nın Verbund şirketi Enerjisa’ya 2007 Ağustos ayında yüzde 50 ortak oldu. 2015 ve sonrasıyla ilgili olarak koyduğumuz hedefleri krizden sonra değerlendirdik ve ortağımız Verbund ile bu hedeflerden herhangi bir sapmamız olmadığını teyid ettik.

Bu hedeflerin neresindeyiz? Bugün elimizde 455 megavat işletmede olan santral var. Bunlara ilave olarak inşa halinde olan, 2008 yaz sonuydu sanıyorum 1 milyar avroluk bir kredi anlaşması imzalamıştık, o paketin kapsamında olan 1950 megavat inşa halinde projemiz var. Bu projelerden 3 tanesinin temelini geçtiğimiz sonbaharda attık, bir 3 tanesinin temelini atmaya hazır durumdayız, büyük bir ihtimalle yaz dönemi geçtikten sonra 3 projemizin daha temelini atmış olacağız, Köprü, Menge ve Sarıgüzel projeleri.”

”ÖZEL SEKTÖRDE ‘BİR NUMARA’ OLACAĞIZ”

Bandırma doğal gaz santralının gelecek sene devreye alınacağını, inşa halindeki santralların tamamının Çambaşı hariç 2012 sonunda devreye gireceğini, Çambaşı’nın da 2013’e kalacağını anlatan Hakman, bu projelerle serbest piyasada elektrik satan, önceden sözleşmeye bağlanmış uzun vadeli enerji alım sözleşmesi olmayan santrallar açısından özel sektör arasında ”bir numara” olacaklarını ifade etti.

Projelerinde şu anda bin 600 kişinin çalıştığını, proje inşaatları en üst noktaya ulaştığında çalışan sayısının toplam 7 bin kişiye ulaşacağını bildiren Hakman, inşa sürecinin sonunda bu sayının azalacağını ancak Türkiye’nin içinde bulunduğu şartlarda sağladıkları istihdamı önemsediklerini söyledi.

Hakman, 6 ay-1 sene içinde Tufanbeyli kömür santralının temelini atacak aşamaya geleceklerini, bazı rüzgar santralı yatırımlarını da gerçekleştireceklerini dile getirerek, bu projeler toplandığında 3 bin megavat kurulu güce geleceklerini, yani 2015’te devreye almak istedikleri 5 bin megavatın 3 bin megavatını sağlamış olacaklarını kaydetti.

”5 BİN MW’A ULAŞMAK İÇİN YATIRACAĞIMIZ MİKTAR 5,5 MİLYAR AVRO”

Bunun üzerine 2 bin megavatlık projeyi daha geliştirmek, bunların lisanslarını almak için de çalıştıklarını anlatan Hakman, ”5,5 milyar avro bizim 5 bin megavata ulaşmak için toplam yatıracağımız miktar. Başkent’in (Elektrik Dağıtım A.Ş.) ihalesini 1 milyar 225 milyon dolara aldık. O dahil değil, 5,5 milyar avro sadece üretim aşamasında” diye konuştu.

Hakman, elektrik dağıtım bölgeleri için bir geri dönüş rakamı koymadıklarını, 5-10 yıl arasında sürede yatırdıkları parayı geri almayı hedeflediklerini, bir hedeflerinin de 2015 için Sabancı Holding’in gelirlerinin yüzde 15 ile 20’si arasında bir miktarı enerji alanında sağlamak olduğunu bildirdi.

2 bin megavatlık yatırım konusunda lisans almak için görüşmeleri bulunduğunu belirten Hakman, Türkiye’de kullanılmamış hidroelektrik, rüzgar potansiyeli olduğunu, Tufanbeyli dışında da birtakım kömür potansiyellerinin bulunduğunu, ithal kömür santralı yapmanın mümkün olduğunu, bütün bunları değerlendirerek karar vereceklerini söyledi.

Hakman, rekabetçi bir piyasanın oluşmasını istediklerini, kendi projelerini benzerleri içinde en rekabetçi şekilde yapmaya çalıştıklarını dile getirerek, Bandırma’daki santralın veriminin yüzde 59 olduğunu, bu verimlilikte kurulan veya kurulmakta olan hiçbir santral olmadığını ifade etti.

Bir soru üzerine de Hakman, 5 bin megavat ve 6 milyon abone derken kendi üretimlerinin kabaca yarısını dağıtım bölgelerine satabileceklerini düşündüklerini belirterek, ”Tercih edeceğimiz çözüm, bizim bu geri kalan 3 milyon abonenin işini bir bölgeyi alarak bitirmek. Dolayısıyla buna uymayan bölgeler önceliğimiz olmayacak. Ama eğer bu ihalede çok uygun fiyatlar oluşursa neden olmasın o zaman iki tane de bölge alırız. Geri kalan 3 milyonu bir değil iki bölgede de yapabiliriz” diye konuştu.

NÜKLEER ENERJİ

Hakman nükleer enerjiye ilişkin de Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak yatırımları yapacağını, bunun içinde nükleerin de olabileceğini, ancak bunun devreye girmesinin 2018’den önce olmayacağını söyledi.

İkinci bir nükleer santral ihalesi olursa ilgilenip ilgilenmeyeceklerine ilişkin bir soru üzerine ise Hakman, bunun şartlara bağlı olduğunu, alım garantisinden çok o santralı ömrü boyunca, bir hataları olmadıkça işletmelerine engel olunmaması veya olunacaksa santralın bedeli ödenerek satın alınması şartlarının kendileri için önemli olduğunu ifade etti.

Yurt dışının perspektifleri, vizyonları içinde bulunduğunu bildiren Hakman, Türkiye civarındaki ülkelerle mutlaka ilgileneceklerini, ancak önce Türkiye’de belli bir noktaya gelmeleri gerektiğini söyledi.

Hakman, ”Tahmin ediyorum 2 sene içinde o noktaya gelmiş oluruz. Türkiye’nin civarındaki bütün bölgeler olabilir, Irak, Suriye, Kafkaslar, Balkanlar da olabilir” ifadesini kullandı.

Petrolde hedeflerinin olmadığını, doğal gazda ise bulunduğunu belirten Hakman, ”Bandırma devreye girdiğinde Türkiye’nin doğal gaz tüketiminin yüzde 5’ini biz tüketiyor olacağız. Piyasa açıldığı zaman bu doğal gazı bir yerden ve iyi şartlarda sağlamamız gerekir. Bunu sağlarken biz yüzde 10-15’lik bir gaz sağlayıp, bu yapacağımız bir anlaşmayla da olabilir, kendimiz bir ortaklığa girerek de olabilir, çıkartılmasında da olabilir, yüzde 10-15’i sağlayıp doğal gaz piyasasının da liberalleşmesi şartıyla neden biz onu da yapmayalım?” diye konuştu.

Hakman, Sabancı Holding olarak yenilenebilir enerjilerin teknoloji tarafında, türbin üretimi, birtakım mühendislik hizmetleri, rüzgar ve güneş enerjileri dahil olmak üzere yoğun şekilde incelemede bulunduklarını, çeşitli teknolojileri değerlendirdiklerini de ifade etti.

Sabancı Holding olarak krize rağmen planlarında hiçbir değişiklik yapmadan enerji konusundaki hedeflerine doğru kararlılıkla yürüdüklerini belirten Hakman, ”Enerjisa’nın 455 megavat çalışan santralı var. Bu yıl enerji üretiminden 600 milyon lira civarında ciro bekliyoruz. Hedeflediğimiz 5 bin megavat kurulu gücün gerçekleşmesiyle ciromuz 2015 yılından itibaren 6 milyar lira seviyelerine çıkacaktır. Dağıtımda, bizim Başkent’te bu sene beklenen ciromuz yaklaşık 2 milyar lira” bilgisini verdi.

Hakman, Enerjisa’nın halka arzının düşünülüp düşünülmediğine ilişkin soru üzerine de ”Prensipte evet. Biz piyasanın şirketlerimizin değerini ölçmesini seviyoruz. Bunun için sözünü ettiğimiz projelerin devreye girmiş olması lazım. 2012’den önce olmaz” dedi. (AA)