Plastik kirliliğine karşı uluslararası birlik oluşturuldu

Birlik Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesi’nde alınan karar ile kuruldu

23 Ağustos 2022

Küresel plastik kirliliğine son vermeyi amacı ile Ruanda ve Norveç hükümetlerinin öncülüğünde “Plastik Kirlililiğini Durdurmak İçin Yüksek Azimli Koalisyon” kurulduğu bildirildi.[1]

22 Ağustos 2022 günü resmî olarak kurulan koalisyonun diğer üyeleri ise Kanada, Peru, Almanya, Senegal, Gürcistan, Kore Cumhuriyeti, Birleşik Krallık, İsviçre, Portekiz, Şili, Danimarka, Finlandiya, İsveç, Kosta Rika, İzlanda, Ekvador, Fransa ve Dominik Cumhuriyeti ülkeleri oldu.

Koalisyon tarafından konu ile ilgili yapılan açıklamada koalisyonun kurulma fikrinin kaynağının geçtiğimiz Mart ayında gerçekleşen Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesi (UNEA) kapsamında alınan bir karar olduğu bilgisini verildi.

Asamblede üzerinde mutabık kalınan karar küresel plastik kirliliğini sona erdirmek için uluslararası yasal bağlayıcılığı olan bir araç geliştirilmesine yönelik müzakerelerin başlatılmasına yönelik adımlar atılmasını içeriyordu.[2]

Koalisyonun açıklamasında uluslararası bağlayıcılığı olan bir araç geliştirilmesine yönelik bu kararın Paris İklim Anlaşması’nın ardından ilk olmasının önemine vurgu yapıldı.

2024 yılında bir anlaşma metninin kabul edilmesi için çalışmalar yürütecek Koalisyon, 2040 yılında plastik kirliliğinin son bulmasını hedefliyor.

Koalisyonun üyeleri önümüzdeki haftalarda ABD’nin New York şehrinden düzenlenecek Birleşmiş Milletler Genel Asamblesi sırasında bir araya gelerek bundan sonra atılacak adımları görüşecek.

Hükümetlerarası Müzakere Komitesi de ilk toplantısını 28 Kasım tarihinde Uruguay’ın Punta del Este kentinde yapacak.

Koalisyon temel olarak üç stratejik hedef belirlemiş durumda. Bunlar; plastik tüketimini ve üretimini sürdürülebilir düzeylerde sınırlamak, çevreyi ve insan sağlığını koruyan plastikler için döngüsel bir ekonomi oluşturmak, plastik atıkların çevreye duyarlı bir şekilde yönetilmesini ve geri dönüştürülmesini sağlamak.

 

Atık miktarı katlanarak artacak

Koalisyonun açıklamasında OECD çalışmasında göre 2019’da 460 milyon ton olan yıllık plastik tüketiminin, herhangi bir önlem alınmadığı takdirde 2060 yılında 1,231 milyar tona yükseleceğine dikkat çekildi.

Bununla birlikte açıklamada mevcut eğilimin devam etmesi halinde nehir ve göllere her yıl karışan plastik miktarı 2019’daki 109 milyon ton seviyesinden 2060 yılında 348 milyon tona, okyanuslara karışan plastik miktarı ise 30 milyon tondan 145 milyon tona ulaşacağı bilgileri paylaşıldı.

Plastik üretiminde ve işlenmesinde kullanılan 10 binden fazla kimyasal maddenin de 2 bin 400’ünden fazlası insan sağlığı ve çevre için tehlike oluşturuyor.

Ayrıca plastik atıkların %10’undan daha azı geri dönüştürülebiliyor.

 


[1] The High Ambition Coalition to End Plastic Pollution

[2] UNEP/EA.5/Res.14 – End plastic pollution: Towards an international legally binding instrument