Millî Eğitim Bakanlığı İklim Değişikliği Eylem Planını açıkladı

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan İklim Değişikliği Eylem Planı 28 Eylül 2022 tarihinde Millî Eğitim Bakan Yardımcıları Petek Aşkar, Sadri Şensoy ve Nazif Yılmaz’ın katılımıyla Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Konferans Salonu’nda yapılan toplantıyla kamuoyuna tanıtıldı.^[1]

Toplantıda konuşan Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Petek Aşkar Hükümetler arası İklim Değişikliği Panelinin (IPCC) son araştırmasının iklim değişikliğinin en kötü etkilerini önlemek ve gerekli dönüşümü yapmak için 11 yıldan daha az zamanın kaldığını gösterdiğine dikkat çekti.

Aşkar konuşmasında kitlesel sorunların çözümünde eğitimin özel bir role sahip olduğunun altını çizerken çevre bilincine sahip öğrencilerin iklim krizi ve sürdürülebilir kalkınma gibi konularda daha güçlü bir sorumluluk duygusuyla hareket etmelerine yardımcı olduğunu, sorumluluk duygusunun harekete geçmesi için de ilk olarak ekolojik düşünme becerisinin yerleşmesinin önemli olduğunu kaydetti.

Petek Aşkar Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı’ndan (PISA) tarafından yapılan çalışmaların 2018 yılında OECD ülkeleri genelinde öğrencilerin ortalama %78’inin küresel çevreye karşı sorumlu olmanın kendileri için önemli olduğunu, % 79’luk bölümün ise iklim değişikliği ve küresel ısınma hakkında bilgi sahibi olduklarını söyledikleri bilgilerini de paylaştı.

7 ana başlık belirlendi

Bakanlık tarafından yayınlanan plana göre İklim Değişikliği Eylem Planı paydaşlarla ortak çalışmalar planlamak ve çözüm önerileri geliştirmeyi amacıyla 7 ana başlık belirlendi. Bu başlıklar ise şu şekilde sıralandı;

1. İklim değişikliğinin etkileri hakkında eğitim kurumlarında farkındalık ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması,

2. İklim değişikliği sonucunda oluşabilecek afetler ve bu afetlere karşı alınabilecek önlemler,

3. Enerji verimliliği ve enerji tasarrufu,

4. Su kaynaklarının korunması ve su tasarrufu,

5. Hava, su ve toprak kirliliği,

6. Geri dönüşüm ve sıfır atık,

7. İklim değişikliğinin çevre ve halk sağlığı üzerine etkileri

Bu başlıklar altında yapılacak bazı çalışmalar ise şu şekilde olacak;

• 2025 sonu itibarıyla her tür ve seviyedeki öğretim programları, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda çevre ve iklim değişikliği konularına uyumlu olacak şekilde güncellenecek,

• Öğretim programları ve eğitim materyallerinin çevre ve iklim değişikliği ile uyumunu değerlendiren bir envanter hazırlanacak. Hazırlanan envanter raporu kapsamında ders kitapları da güncellenecek.

• Tüm kurum ve kuruluşlarla güçlü iş birlikleri yapılarak temiz enerji kullanımı artırılacak, okulların çevre dostu olması sağlanacak.

• Öğrenme ortamlarının iklim değişikliğine karşı fiziksel kapasitesi güçlendirilecek.

• Okul ve kurumlarda temiz enerji kullanım payı artırılacak.

• Yenilenebilir enerji kaynaklarının üretiminin mümkün olduğu kurumlar ve okullar tespit edilecek. Belirlenen eğitim binalarında yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili altyapı çalışmaları yapılacak.

• Okul binaları çevre dostu olacak şekilde dönüştürülecek, tüm eğitim kurumlarına ait binaların yalıtımı yapılacak, bu yapılarda enerji tüketimi düşük cihaz sistemine geçilmesi için çalışmalar yapılacak.

• Okul binalarında ve diğer eğitim kurumlarında sera gazları emisyonlarının azaltımına yönelik uygulamalara yer verilecek. Bu kapsamda, sera gazı emisyonlarının azaltımına yönelik gerçekleştirilen uygulama sayısı ve uygulamalara yer veren okul sayıları ile karbon ayak izi hesaplanan okul sayıları takip edilecek.

• Farkındalık faaliyetleri kapsamında, “Çevre ve İklim Değişikliği Çalışma Komisyonu” oluşturulacak.

• Psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetleri çerçeve planı, çevre ve iklim değişikliği ile sürdürülebilir kalkınma amaçları kapsamında mesleki tanıtım ve rehberlik, yeşil meslekler kavramı çerçevesinde yeniden yapılandırılacak.

• Okul-gıda sözleşmesi metni hazırlanacak ve okul-gıda sözleşmesi imzalanan okul-kantinci sayısı belirlenecek.

• Çevre ve iklim değişikliği ile ilgili özgün ve güncel dijital içerikler üretilecek ve hedef kitleye ulaştırılacak. Bu kapsamda, çevre ve iklim değişikliği ile ilgili kaynaklar, iyi örnekler ve uygulamalar ortak bir dijital platformda toplanarak kolay erişimleri sağlanacak.

• Çevre ve iklim değişikliği ile ilgili terminolojinin yaş ve gelişim düzeylerine uygun olarak her türde anlaşılabilir kılınması için “Çevre ve İklim Değişikliği Sözlüğü” oluşturulacak.

• Çevre ve iklim değişikliği konusunda farkındalığın artırılması amacıyla bütün taraflarla iş birliği içinde sosyal kültürel faaliyetlerin yaygınlaştırılması sağlanacak.

• Çevre Koruma Haftası, “Çevre ve İklim Değişikliği Haftası” olarak değiştirilecek.

• Belirli gün ve haftalar çizelgesine “Dünya Su Günü” eklenecek.

• 12 Kasım Afet Eğitimi Hazırlık Günü kapsamında iklim değişikliğinin afetlere etkisine yönelik farkındalık etkinlikleri yapılacak.

• Okullarda iklim atölyeleri ve yakın çevrede millî eğitim tabiat parkı kurularak çevre ve iklim değişikliği konusunda kazanılmış bilgilerin davranışa dönüştürülmesi sağlanacak.

• Gençlerin ve çocukların iklim girişimcileri olarak okul dışında sosyokültürel etkinliklerde bulunmalarına olanak tanınacak. Bu kapsamda iklim kulüpleri, iklim kampları gibi faaliyetler yapılacak.

• Çevre ve iklim değişikliği konusunda farkındalığın artırılması amacıyla eğitimler verilecek.

• Aday öğretmen yetiştirme eğitimleri, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda ve çevre ve iklim değişikliği kapsamında güncellenecek.

• Öğretmen, okul yöneticileri ve personeli, il ve ilçe personeline yönelik olarak sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda ve çevre ve iklim değişikliği kapsamında hizmet içi eğitim programları geliştirilecek ve uygulanacak.

• Toplum temelli eğitim kapsamında iklim okuryazarlığı başta olmak üzere ailelere yönelik farkındalık eğitimleri düzenlenecek.

• Sağlık Bakanlığından alınan bilgi ve verilere göre iklim değişikliğinin sebep olduğu hastalıklar ile ilgili farkındalık, bilinçlendirme ve kültür oluşturulmasına yönelik eğitimlerinin planlanması yapılacak.

• Okulların fiziki kapasitelerinde yenilikçi uygulamalar hayata geçirilecek. Bu uygulamalar arasında “sıfır atık kutuları, kompost makinesi, tarım uygulama alanları, sınıflarda hava kalitesi ölçüm cihazları, gri su depolama, okul bahçelerinde verimli sulama yöntemlerinin geliştirilmesi” bulunacak.

• Enerji Yönetim Birimi çalışanları tarafından okul ve eğitim kurumlarındaki elektrik-su-doğal gaz tüketim miktarlarının izleme-değerlendirmelerine yönelik çalışmalar raporlaştırılacak.

[1] Millî Eğitim Bakanlığı İklim Değişikliği Eylem Planı