LED lambaların yolunu açan buluş Nobel kazandı

1901’den beri 196 fizikçinin kazandığı Nobel Fizik ödülü bu yıl geliştirdikleri mavi LED buluşları ile enerji verimliliği alanına çok büyük katkı sağlamış olan üç bilimadamına verildi.

İsveç’teki Nobel Komitesi tarafından geçen hafta yapılan açıklamada 2014 yılı Nobel Fizik Ödülü’nün mavi ışık yayan diyot (Light Emitting Diode, LED) buluşları ile  Isamu Akasaki, Hiroshi Amano ve Shuji Nakamura’ya verildiği bildirildi.

Üç bilimadamı 1990’lı yılların başında gerçekleştirdikleri buluşun karşılığında aynı zamanda 8 milyon kronorluk (2,53 milyon TL) para ödülünün de sahibi oldular.

Kırmızı ve yeşil ışık yayan diyotların 1960’lı yıllarda geliştirilmesine rağmen, beyaz ışık üretilmesine imkan verecek mavi ışık yayan diyotlar ancak 1990’lı yıllarda üç Japon bilim insanının çalışmaları sayesinde mümkün olmuştu.

Bu buluş şu an televizyonlar, bilgisayarlar ve akıllı telefonlarda kullanılan ekranların ile beraber enerji tasarrufu sağlayan LED lambaların da geliştirilmesini sağlamıştı.
Bu lambalarda ışık yarı iletken bir madde olan LED’lerin üzerinden elektrik geçirilmesi ile sağlanıyor ve klasik lambalara göre aynı elektrik ile çok daha fazla parlaklık elde edilmesi sağlanıyor.

Günümüzde bir LED ampül kullandığı elektriğin yüzde 50’sini ışığa dönüştürebilirken bu oran akkor ampüller için yüzde 4. Aynı zamanda LED lambalar 100.000 saate kadar işlev göstrebilirken bu rakam florasan lambalarda 10.000, akkor lambalarda ise 1.000 saat.

Küresel elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 20’si aydınlatma için harcanırken, bu tüketimin akkor lambalar yerine optimal şekilde LED lambalar kullanılması yolu ile yüzde 4 oranında azaltılabileceği hesaplanıyor.