Küçük Güssing’de Büyük İşler!
Güssing, Avusturya’nın en doğusundaki Burgenland bölgesinde yer alan 4.000 nüfuslu bir küçük kasaba. Yıl 1988, Güssing, Avusturya’nın en az gelişmiş bölgesi Burgenland içindeki en düşük gelirli yerleşim. Bölge halkının ana geçim kaynakları mısır, ayçiçeği ve kereste. Ana demiryolu bağlantılarından ve otoyollardan uzak bu bölgedeki yüksek işsizlik nedeniyle çalışabilir nüfusun %70’i Viyana’ya gidip geliyor. Dışarıya göç veren kasabanın geleceği hiç parlak görünmüyor!
Bu koşullar altında 1992’de işbaşına gelen belediye başkanı Peter Vadasz ve ekibi, kasabanın fosil yakıtlara ve elektriğe ödediği faturanın 6 milyon Euroyu bulduğunu hesaplarlar. Güssing’in yerlisi, taze mezun elektrik mühendisi Reinhard Koch’un katkıları ile radikal bir enerji dönüşüm programını yürürlüğe koyarlar. Yapı stokunda enerji verimliliği çalışmalarının %50’ye yakın tasarruflar sağlamasının ardından ekip, Güssing’in yerel yenilenebilir enerji kaynağını kullanarak fosil yakıt bağımlılığını tamamen kırmaya yönelik programlarını ve hedeflerini ortaya koyarlar. Yüzdeyüz enerji otonomisi için kullanmayı düşündükleri kaynak, bölgenin yaklaşık %45’ini kaplayan orman örtüsüdür. Hesaplarına göre, yeşil örtünün yıllık büyümesinin yalnızca yarısı ihtiyaçlar karşılayabilecektir.
Koch ve Vadasz, Viyana Teknik Üniversitesi araştırmacılarından Dr. Herman Hoffbauer’in biyoyakıt esaslı elektrik üretimi ile ilgili bir sunumunu gördükten sonra, Hoffbauer’e ilk deneme tesisini Güssing’de kurmasını teklif ederler. Orman atıklarının yüksek sıcaklıkta gazlaştırılması ve bu gazların bir Jenbacher türbininde elektrik üretiminde kullanılması sonucu elde edilen dönüşümde, işletme verimliliği %80-85 olarak hesaplanır. Atık ısı da kasabanın merkezi ısıtma santralında kullanılacaktır… Bu biyokütle santralının bugünkü kapasitesi, yaklaşık 2 MW elektrik ve 4.5 MW ısı enerjisi…. Kasabanın kullandığı tüm ulaşım yakıtı, çevre tarlalarda yetiştirilen kolza yağından elde edilen biyodizel. Kasabanın başarı öykülerinden olan fotovoltaik üreticisi ‘Blue Chip Energy’ ise, bu sektördeki küresel altüst oluş nedeniyle bugün maalesef kapanmış durumda.
Buna karşılık enerji dönüşüm programının başladığı yıldan bu yana 50 kadar firmanın kasabaya yatırım yaparak özellikle kereste, mobilya, enerji ve çevre hizmetleri alanında faaliyet gösterdikleri ve 1000 adet doğrudan ve dolaylı istihdam yarattıkları anlaşılıyor. Yerel yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, istikrarlı enerji fiyatlarının cazibesi, yatırım yapan yeni firmalar dolayısıyla Belediye’nin kasasına giren vergi gelirleri 1996’da 340.000€ iken, 2009’da 1.5 milyon€ ya yükselmiş. Kasabanın yıllık karbon ayakizi, yani seragazı salımları 1996’da 37.000 ton iken, 2009’da 22.500 tona düşmüş .
Güssing bölgesinde bugün, kimi elektrik kimi ısı üreten 27 adet küçük ölçekli enerji üretim tesisi var. Kasabanın yıllık enerji ‘cirosu’ 14 milyon€. Bu kazancın önemli bir kısmının yeni enerji teknoloji yatırımlarına ve enerji araştırma-geliştirme çalışmalarına ayrıldığı belirtiliyor. Zira 1996’da kurulan Avrupa Yenilenebilir Enerji Merkezi ‘Güssing Modeli’ olarak adlandırılan dağıtılmış enerji tedariği modelini, yeni teknolojilerle geliştirmeyi ve iyileştirmeyi hedefliyor. Merkezin başında ‘Bay Biyokütle’ olarak da tanınan ve artık pek de genç olmayan mühendisimiz Reinhard Koch bulunuyor.
Bütün bu gelişmelerin beklenmeyen yan etkilerinden biri ise kasabanın enerji otonomisi alanındaki başarıları ile ödüller alarak ismini duyurması. Bu nedenle gelişen eko-turizm, yılda yaklaşık 30.000 turist çekiyor. 15 yıl öncesine göre çok daha yaşanır bir kasaba yaratan Güssingliler, bu gelişmeyi iklim-dostu yöntemler ile yaptıkları için de hayli gururlular. İşsizlik oranı çok düşük olan, dışarıya göçü tamamen durduran Güssing, bugün birinci ligde oynayan bir basketbol takımına ve giderek gelişen ve çeşitlenen bir kültürel hayata sahip. Güssinglilerin gururlu olmalarında şaşıracak bir yan yok. Darısı bizim Güssing’lerin başına…