Kalkınma hedeflerinde yenilenebilir yok gibi

Türkiye’nin 2014-2018 yılları arasındaki kalkınma hedeflerini ortaya koyan 10. Kalkınma Planı dün Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz tarafından Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunuldu.

Bakan Yılmaz sunumunda planın 2 yıllık çalışma ile hazırlandığını söylerken, plan için 46 özel ihtisas komisyonu ve 20 çalışma grubu toplandığını ve plana 10 bin kişinin katkı sağladığını belirtti.

Cevdet Yılmaz’ın verdiği bilgilere göre Onuncu Kalkınma Planı’nda Türkiye ekonomisinin 2014-2018 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 5.5’lik büyüme göstererek GSYH’nın 2012’deki 786 milyar dolarlık seviyeden 2018’de 1.3 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşması hedefleniyor.  Ekonomideki bu büyüme ise nüfusunun 2018’de 80.4 milyona ulaşacağı tahmin edilen Türkiye’de kişi başı ortalama geliri 2012’deki 10 bin 500 dolar seviyesinden 16 bin dolara çıkmasını sağlayacak.

Elektrik talebi ve kurulu güç artacak

Planda Türkiye’nin 2012’de 241 bin 949 GWh olan elektrik enerjisi talebinin 2018’de 341 bin GWh’a çıkacağı öngörüsü yer alırken, yükselen bu talep 2012’de  3 bin 231 kWh olan kişi başı elektrik tüketiminin 2018’de 4 bin 241 kWh’a ulaşmasına neden olacak.

Bakan Cevdet Yılmaz açıklamasında ayrıca Türkiye’nin kurulu elektrik üretim kapasitesinin halihazırdaki 58 bin MW’lık seviyeden 2018’de 78 bin MW’a çıkarılmasının amaçlandığı bilgisini de paylaşırken, bu dönemde Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltılmasının sağlanması için yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları, nükleer enerji ve enerji verimliliğine yönelik politikalara öncelik verilmesi, yerli girdi kullanımının ve yerlileşmenin artırılmasını hedefliyoruz diye konuştu.

Yenilenebilir kaynaklı elektrik üretiminin payı yüzde 2 artacak

Kalkınma Bakanı linyit ve nükleer enerjide yapılan yatırımların faydalarının önümüzdeki dönemde görüleceğini söylerken, aynı zamanda doğal gazın elektrik üretiminde 2012’de yüzde 43.2 olarak gerçekleşen payının 2018’de yüzde 41’e çekileceğini, yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki payının ise 2012’deki yüzde 27’lik seviyeden 2018’de yüzde 29’a çıkacağını belirtti.

Onuncu Kalkınma Planı kapsamında enerji alanında izlenecek politikalar şöyle:

-Kamu kesiminin düzenleyici ve denetleyici rolü çerçevesinde, bir taraftan rekabetçi piyasanın ve uygun bir yatırım ortamının oluşumu desteklenirken diğer taraftan arz güvenliği yakından takip edilecek. Kamu kesimi ancak piyasaların arz güvenliğini sağlamada yetersiz kalınması halinde yatırımcı olarak piyasanın sağlıklı işleyişine katkı sunacak.

-Kamu elektrik üretim tesislerinin önemli bir bölümü ile dağıtım varlıklarının tümünün özelleştirilmesi tamamlanacak. Kamu kesimi özelleştirmelerin dışında tuttuğu santrallerle elektrik üretimine devam edecek, iletim ve toptan satış faaliyetlerini sürdürecek.

-Birincil elektrik kaynakları bazında dengeli bir kaynak çeşitlendirmesine ve orijin ülke farklılaştırmasına gidilecek, üretim sistemi içinde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payı azami ölçüde yükseltilecek,

-Kamu sahipliğinde kalacak elektrik iletiminde, yatırımlar elektrik sisteminin güvenliğini koruyacak şekilde sürdürülecek. Yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanan elektrik üretiminin sistem güvenliğini riske atmadan şebekeye entegrasyonu amacıyla gerekli yatırımlar gerçekleştirilecek.

-Petrol ve doğalgazda olağanüstü durum arz stokları yeterli düzeyde oluşturulacak. Tuz Gölü Doğalgaz Yeraltı Depolama Projesi ile Trakya’da yer alan doğalgaz depolama tevsii projeleri tamamlanacak. Doğalgaz iletim ve dağıtım ağı ülke sathında genişletilecek ve talep noktalarına doğalgaz ulaştırılacak.

-Akkuyu nükleer güç santralinin ilk ünitesinin plan dönemi içerisinde inşası büyük oranda tamamlanacak. Ayrıca Sinop’ta ikinci bir santralin ilk ünitesinin inşasına başlanacak. Plan döneminde 5 bin megavatlık üçüncü bir santralin saha belirleme, ön fizibilite ve yatırım hazırlıklarına başlanacak.

-Nükleer enerji alanında hukuki ve kurumsal altyapı güçlendirilecek. Nükleer alandaki faaliyetlerin güvenli ve emniyetli bir şekilde yürütülmesini tespit ve teyit etmek için bağımsız, güçlü ve yetkin bir nükleer düzenleme ve denetleme sistemi oluşturulacak.

-Radyoaktif atıkların depolanması, yönetimi, tasfiyesi politikaları; kamuoyunun sağlıklı bilgilendirilmesi ve şeffaflık hususlarına önem verilerek oluşturulacak. Nükleer teknoloji alanında ülkemizde yetkinlik kazanılması ve başta inşaat olmak üzere yerli katkının artırılması desteklenecek.

-Yerli kömür kaynakları özel sektör eliyle yüksek verimli ve çevre dostu teknolojiler kullanılarak elektrik enerjisine dönüştürülecek. Afşin-Elbistan Havzası linyit rezervleri elektrik üretimi için değerlendirilecek. Küçük rezervli kömür yataklarının bölgesel enerji üretim tesislerinde değerlendirilmesi sağlanacak.

-Enerji Verimliliği Stratejisi etkin şekilde uygulanacak ve enerjinin tüm sektörlerde verimli şekilde kullanılması sağlanacak. Kamu elinde kalması öngörülen termik ve HES’lerin rehabilitasyonları tamamlanacak, elektrikte kayıp-kaçak oranları en alt düzeye indirilecek.

-Enerji sektöründe hızlı ve etkin bir piyasa gözetimi ve denetimi sağlanacak. Serbest piyasada yatırım ve işletme kararları için bir referans fiyat oluşturması beklenen enerji borsasının oluşumu tamamlanacak ve sağlıklı şekilde işlemesi temin edilecek.

-Türkiye’nin mevcut jeo stratejik konumunun etkin biçimde kullanılmasıyla enerji üreticisi ve tüketicisi ülkeler arasında transit ve terminal ülke olunması sağlanacak. Ceyhan’ın uluslararası petrol piyasasında ana dağıtım noktalarından ve petrol fiyatlarının teşekkülünde önemli merkezlerden biri olması yolundaki çalışmalar sürdürülecek.

-Avrupa’ya gaz satışında ve iletiminde aktif rol üstlenilecek, komşu ülkelerle elektrik ticareti kapasitesinin artırılmasına yönelik altyapı oluşturulacak. TANAP projesi tamamlanacak, ENTSO-E sistemi ile tam entegrasyon sağlanacak, diğer komşu ülkelerle yürütülen yüksek gerilim elektrik iletim hattı projeleri bitirilecek.