Kalkınma bankaları plastik kirliliğine karşı yeni girişim başlattılar

Altı kalkınma bankası su ekosistemlerindeki kirliliği azaltacak projelere finansman sağlayacak

11 Haziran 2025

Altı kalkınma bankası Temiz Okyanuslar Girişimi 2.0’ı (COI 2.0) başlattıklarını duyurdu.

Fransa’nın Nice kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı’nda imzalanan anlaşmaya göre bankalar, okyanuslardaki plastik kirliliğini azaltma hedefi doğrultusundaki kamu ve özel sektör projelerine 3 milyar Avroluk ortak finansman sağlanmayı hedefliyor.

Finansman sağlanacak projelerin de katı atık, atık su ve yağmur suyunun daha iyi yönetilmesi yoluyla okyanuslara plastik, mikroplastik ve diğer çöplerin deşarjını azaltmayı amaçlaması gerekiyor.

İlk olarak 2018 yılında başlatılan ve 2022 yılında uzatılan Temiz Okyanuslar Girişimi’nin yeni dönemini oluşturan programda, önceki dönemlerde yer alan Fransız Kalkınma Ajansı (Agence Française de Développement – AFD), Avrupa Yatırım Bankası (The European Investment Bank – EIB), Alman Kalkınma Bankası (Kreditanstalt für Wiederaufbau – KfW), İtalyan Kalkınma Bankası (Cassa Depositi e Prestiti – CDP) ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (The European Bank for Reconstruction and Development – EBRD) ile birlikte yeni üye olarak katılan Asya Kalkınma Bankası (The Asian Development Bank – ADB) da yer alacak.

Yapılan ortak açıklamada girişim kapsamında 2018-2025 yılları için 4 milyar Avroluk uzun vadeli finansman sağlama hedefi belirlendiği hatırlatılırken, bu yılın Mayıs ayı itibari ile bu hedefe ulaşıldığı bilgisi verildi.

Asya, Afrika ve Latin Amerika’ya odaklanılacak

Girişim programın bu yeni aşamasında denizlerdeki atıkların azaltılmasına odaklanmaya devam ederken, atık önleme ve plastik alternatifleri geliştiren projeler dahil olmak üzere döngüsel ekonomi çözümlerini desteklemeye devam edecek.

Program kapsamında özellikle de büyük nehir sistemlerinde yetersiz atık ve su yönetiminin kritik bir sorun olmaya devam ettiği Asya, Afrika ve Latin Amerika’nın kıyı bölgelerinden, okyanuslara plastik atıkların karışmasına engel olmayı hedefleyen projelere odaklanılacak.

Açıklamada okyanuslara en büyük miktarda plastik atığın Asya’dan karıştığına dikkat çekilirken, Asya Kalkınma Bankası ile olan işbirliğinin bankanın girişime bölgesel uzmanlığı sağlayacağı ve faaliyet alanındaki projeleri destekleyebileceği açısından taşıdığı öneme de vurgu yapıldı.

Girişimin ileriki aşamalardaki hedefleri arasında bilimsel olarak sağlam ve uygulanması kolay göstergeler kullanarak girişimin etkisini ölçebilmek de yer alıyor.

Su ekosistemlerindeki plastik atık miktarı katlanarak artacak

Açıklamada okyanuslardaki plastik atıkların çoğunun, hızla büyüyen fakat atık toplama ve su arıtma sistemlerinin yetersiz olduğu şehirlerden, nehirler tarafından taşınan atıklardan kaynaklandığına dikkat çekilirken, plastik kirliliğinin deniz ekosistemlerine ve sağlıklı okyanuslara bağımlı milyonlarca insanın geçim kaynaklarını tehdit ettiği de ifade edildi.

Açıklamada Birleşmiş Milletler tarafından yapılan çalışmaların 2021 yılında yaklaşık 11 milyon ton düzeyinde olan su ekosistemlerindeki plastik atık miktarının, mevcut eğilimin devam ettiği takdirde 2040 yılında 23 ila 37 milyon ton arasına çıkabileceğini gösterdiğine de vurgu yapılırken, her yıl okyanuslara 1,5 milyon ton düzeyinde mikro plastik atığının karıştığına da dikkat çekildi.