Japonya’dan Hatay ve Kahramanmaraş’a yeni destek
UNDP, depremde ağır yıkıma uğrayan Hatay ve Kahramanmaraş illerinde çevre dostu moloz işleme faaliyetleri başlatacak
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile Japon Hükümeti arasında 16 Ağustos 2023 günü, 6 Şubat 2023 günü Kahramanmaraş merkezli olarak gerçekleşen depremlerde en ağır etkilenen Hatay ve Kahramanmaraş’taki enkaz sorununa yönelik işbirliği anlaşması imzalandı.
Yapılan yazılı açıklamaya göre işbirliği kapsamında Japon hükümeti bu iki ilde son teknoloji enkaz dönüştürme tesisleri kurmaya yönelik 130,6 milyon TL’lik (700 milyon Japon Yeni) destek sağlayacak.
Depremden etkilenen bölgede kurulacak ve türünün ilk örneği olacak yeni tesisler, asbest gibi tehlikeli atıkları enkazdan giderecek, hurda metal ve diğer geri dönüştürülebilir malzemeleri ayrıştıracak ayrıca enkazdaki beton parçalarını döşeme ve yapı malzemesi olarak yeniden kullanılmak üzere öğütecek.
İmza töreninde konuşan UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton şunları söyledi;
Tıpkı can kayıplarında olduğu gibi, bu dehşetli afetin yarattığı enkazın hacmini de, insan havsalası almıyor. İşte bu nedenle, Türk ortaklarımızın bu enkaz dağlarını ekolojik biçimde yönetebilmesi için sağladıkları finansman, uzmanlık ve teknoloji için Japonya’ya minnettarız.
Ne kadar çabuk başlarsak o kadar iyi. Geri dönüştürülen enkaz, bizi bekleyen devasa yeniden inşa çalışmaları için hayati önem taşıyan hammadde işlevini görebilir. Beklemeye devam edersek, molozların uygunsuz yerlere gitme riski daha da büyüyecektir.
“İyi dost kara günde belli olur.” diyen Japonya’nın Ankara Büyükelçisi Takahiko Katsumata ise sözlerini şunları kaydetti:
Şubat ayında Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen depremlerin ardından Japonya, arama-kurtarma operasyonları da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde yardım sağladı ve bu yardımlarını sürdürmeyi planlıyor. Eşi benzeri görülmemiş bu depreme yönelik destek ve yeniden inşa çabalarının ikili ilişkilerimizi daha da güçlendirdiğine inanıyorum.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Recep Akdeniz de törendeki konuşmasında şunları ifade etti;
Depremlerden bu yana Hükümet, bölgede hayatın normale dönmesi ve halkımızın yaralarının bir an önce sarılması için tüm imkanlarını seferber etti. Benzeri görülmemiş felaketlerin neden olduğu enkaz atıklarının geri dönüşümü için mümkün olduğunca gerekli desteği sağlamak için çabalarımızı sürdürüyoruz. Bu nedenle, güvenli ve çevresel önlemler doğrultusunda yapılacak geri dönüşüm için iki model tesis kurma konusundaki desteklerinden dolayı Japonya ve UNDP’ye özellikle teşekkür ediyoruz.
Depremin yol açtığı enkaz miktarı 200 milyon ton
UNDP açıklamasında paylaşılan verilere göre Türkiye’de 1999 yılında gerçekleşen depremde ortaya çıkan enkaz 13 milyon ton iken, Şubat ayındaki depremlerde ortaya çıkan enkaz ise 200 milyon ton düzeyinde olduğu hesaplanıyor.
Bununla birlikte Japonya 2011 yılında gerçekleşen deprem ve tsunaminden sonra ortaya çıkan 31 milyon ton enkazın %81’ini geri dönüştürmeyi başarabildi.
Açıklamaya göre projenin ilk adımında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın mevcut depolama sahalarının haritasını çıkarma ve düzensiz dökme nedeniyle oluşmuş olabilecek “aşırı kirlenmiş noktaları” tespit etmesine yardım edilecek. Sonraki adımda, deprem enkazı yönetim stratejisi ve uygulama planı hazırlanacak.
Japonya’nın sağladığı fon kullanılarak, endüstriyel ölçekte öğütücüler, manyetik ayrıştırıcılar ve kayışlı konveyörlerle donatılmış büyük çaplı iki geri dönüştürme tesisi inşa edilecek; ayrıca, daha küçük depolama sahalarındaki enkazı işlemek için mobil öğütücüler gönderilecek. Bu süreçte görev alacak operatörler, teknisyenler ve yöneticilere eğitim verilecek. Ayrıca, enkaz geri dönüştürmeyi teşvik etmek, yerleşim yerleri, su kaynakları, tarım arazileri veya koruma altındaki sahalara kontrolsüz atık dökmekten vazgeçirmek amacıyla, belediye görevlileri, toplum liderleri ve sivil toplum aktivistlerine çevre dostu temizleme uygulamaları hakkında bilgi verilecek.
Japonya Şubat ayındaki deprem felaketinin hemen ardından Hatay iline acilen ihtiyaç duyulan atık yönetim ekipmanı ve malzemelerinin sağlanması için devam eden bir UNDP projesindeki 417.000 ABD Doları tutarındaki fonun, UNDP tarafından yeniden yönlendirilmesine de izin vermişti.