İklim bilimi Nobel ile ödüllendirildi

Nobel tarihinde ilk defa iklim bilimi çalışmaları ödüllendirildi

6 Ekim 2021

2021 yılı Nobel Fizik Ödülleri açıklandı. 

Ödüller bu yıl üç bilim insanına verilirken, iklim modellerinin geliştirilmesine önemli katkı sağlamış olan iki bilim insanı ödülün yarısını paylaştı.

Verilen ödüller ile Nobel Ödülleri tarihinde ilk defa doğrudan iklim bilimi üzerine çalışan bilim insanları ödüllendirilmiş oldu.

Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamaya göre Japon asıllı Amerikalı bilim insanı Syukuro Manabe ve Alman Klaus Hasselmann iklim modelleri üzerine yaptıkları çalışmalar ile ödülü almaya hak kazandılar.

Açıklamada Syukuro Manabe’nin 1960’larda gerçekleştirdiği çalışmaları ile atmosferdeki artan karbondioksit seviyelerinin dünya yüzeyindeki sıcaklıkların artışına etkisini kanıtladığına vurgu yapılırken, fiziksel iklim modellerinin geliştirilmesine öncülük eden ve mevcut iklim modellerinin geliştirilmesinin temelini atan Manabe’nin radyasyon dengesi ile hava kütlelerinin dikey taşınması arasındaki etkileşimi keşfeden ilk kişi olduğu ifade edildi.

Klaus Hasselmann da geliştirdiği model ile hava durumu ile iklimi birbirine bağlayarak hava durumununun değişkenliğine karşın, iklim modellerinin güvenilir olabileceğini göstermesi sayesinde ödülü almaya hak kazandı.

Nobel Komitesi’nin açıklamasında Hasselmann’ın modellerinin iklim değişikliği üzerindeki insan etkisinin parmak izlerini tanımlamak ve atmosferdeki artan sıcaklığın karbondioksit emisyonlarından kaynaklandığını kanıtlamak için kullanıldığına da vurgu yapıldı.

Ödülün yarısını kazanan İtalyan Giorgio Parisi de düzensiz karmaşık malzemelerdeki gizli kalıpları keşfederek, karmaşık sistemler teorisine yaptığı ve fizik, matematik, biyoloji, sinir bilim ve makine öğrenimi gibi çok farklı alanlarda da birçok farklı ve görünüşte tamamen rastgele materyal ve fenomeni anlamayı ve tanımlamayı mümkün kılan katkıları sayesinde kazandı.

Açıklamada değerlendirmesi yer alan Nobel Fizik Komitesi Başkanı Thors Hans Hansson bu yıl ödül kazanan çalışmaların iklim hakkındaki bilgimizin sağlam bir temele dayandığını gösterdiğinin altını çizdi.