Güneş panelinde anti-damping vergisi uygulanacak ülke sayısı arttı
Hırvatistan, Malezya, Tayland, Ürdün ve Vietnam’dan yapılan ithalata da ek vergi uygulanacak
Ticaret Bakanlığı geçtiğimiz yılın Kasım ayında Hırvatistan, Malezya, Tayland, Ürdün ve Vietnam’dan yapılan güneş paneli ithalatı için başlatılan anti-damping soruşturmasını tamamladı.
Resmî Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan tebliğe göre bu beş ülkedeki, JA Solar, Jinko Solar, Trina Solar ve Vina Solar dışındaki üreticiler tarafından yapılacak güneş paneli ithalat işlemlerine metrekare başına 25 ABD Doları tutarında ek gümrük vergisi uygulanacak.[1]
25 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan tebliği ile başlatılan soruşturmanın açılma gerekçesini Çinli güneş paneli üreticileri aleyhine 2017 yılında getirilen, 2023 yılı Eylül ayında da beş yıl süre ile uzatılan anti-damping önlemlerinin üçüncü ülkeler üzerinden aşıldığı iddiası oluşturmuştu.
Soruşturma Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER), Sunlego Enerji Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. ve Kalyon Güneş Teknolojileri Üretim A.Ş. tarafından yapılan başvuru sonrasında açılmıştı.
| Menşe/Çıkış Ülke | Firma Ünvanı | Dampinge Karşı Önlem (BD doları/m2) |
| Malezya | Jinko Solar Technology Sdn. Bhd. | 0 |
| Diğerleri | 25 | |
| Vietnam | Vina Solar Technology Company Limited | 0 |
| JA Solar Vietnam Company Limited | 0 | |
| Trina Solar Energy Development Company Limited | 0 | |
| Diğerleri | 25 | |
| Tayland | Trina Solar Science & Technology (Thailand) Ltd. | 0 |
| Diğerleri | 25 | |
| Hırvatistan | Tüm Firmalar | 25 |
| Ürdün | Tüm Firmalar | 25 |
Katma değer gerektiren ana unsur hücre
Tebliğin ekinde yer alan raporda[2] bir güneş paneli üretiminde esas katma değer yaratan ve yatırım maliyeti ihtiyacı gerektiren ana unsurun hücre olduğuna vurgu yapılırken, montaj işleminin maliyetinin toplam maliyet içinde çok düşük kalmakla birlikte, montaj tesisi yatırım maliyetinin de hücre yatırımına göre çok düşük kaldığı ifade edildi.
Yapılan incelemeler sonunda bu ülkelerdeki üreticilerin güneş hücrelerini ve diğer girdileri büyük çoğunlukla Çin’den tedarik ettikleri, montaj işlemi sonrası da Türkiye’ye ihraç edildiğinin tespit edildiği belirtilen raporda, bu durumun yürürlükteki dampinge karşı önlemden kaçınma dışında yeterli bir haklı nedeni veya ekonomik gerekçesi bulunmayan bir işlem olduğu kaydedildi.
Hırvatistan’dan hiç yanıt gelmedi, Talesun’un önlemleri etkisiz kıldığı tespit edildi
Soruşturma raporundaki bilgilere göre soruşturma kapsamında Ticaret Bakanlığı yetkilileri tarafından gerekli bilgilerin temini için bilinen ithalatçılara ve yabancı üretici/ihracatçılara soru formları gönderildi, gerekli kanuni süre ve süre uzatım hakları tanındı.
Bilgi talebine hiçbir ülkenin büyükelçilikleri cevap vermezken, Hırvatistan’dan da hiçbir firma bilgi talebine yanıt vermedi ve Türk yetkililerle iş birliği yapmadı.
Rapora göre Malezya merkezli Jinko Solar Technology Sdn. Bhd. firması, Vietnam merkezli JA Solar Vietnam Company Limited, Trina Solar Energy Development Company Limited ve Vina Solar Technology Company Limited firmaları, Tayland merkezli Talesun Technologies (Thailand) Co.,Ltd.ve Trina Solar Science & Technology (Thailand) Ltd. firmaları ile birlikte Ürdün merkezli Philadelphia Solar LLC firması soru formuna ve sonrasında iletilen eksiklik yazılarına cevap vererek iş birliğinde bulundu.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı yetkilileri bu firmaların Vietnam, Malezya ve Tayland’daki fabrikalarına da yerinde doğrulama ziyareti gerçekleştirdiler.
Yapılan incelemelerde JA Solar, Jinko Solar, Trina Solar ve Vina Solar şirketlerinin ihracatını gerçekleştirdikleri ürünlerdeki hücreleri Malezya, Vietnam ve Tayland’da ürettikleri belirlenmesi sonucunda yürürlükte bulunan dampinge karşı önlemi etkisiz kılmadıkları tespit edildi.
Bununla birlikte Talesun’un ise Tayland’daki fabrikasında Çin’den tedarik ettiği hücre ve diğer girdileri kullanarak montaj işlemi ile ürettiği güneş panellerini Türkiye’ye ihraç ederek önlemleri etkisiz kıldığı tespit edildi ve bu şirkete iş birliği yapmasına karşın ek gümrük vergisi uygulanacağı hükmü getirildi.
İthalat 43,8’den 465 milyon dolara çıktı
Raporda yer alan diğer tespitlere göre Türkiye’nin 2020 yılında yapılan toplam güneş paneli ithalatında bu ülkelerin payı %57 iken, 2022 yılında ise %98’e yükselmiş.
2020’de 43,8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşen güneş paneli ithalatının değeri de 2022’de 465 milyon ABD Doları düzeyine yükselmiş.
[1]