Depolamalı güneş projeleri için finansman programı başlatılacak

Dünya Bankası’nın, Türkiye hükümeti ile birlikte Türkiye’de depolamalı güneş enerjisi projelerini desteklemeye yönelik bir programın hazırlıklarına başladığı bildirildi.

Banka tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye’de Dağıtık Enerji için Piyasa Dönüşümünün Hızlandırılmasına yönelik Sonuca Odaklı Program (PforR) finansmanı önerisi içi hazırlanan Çevresel ve Sosyal Sistem Değerlendirmesi Raporu da kamuoyu görüşüne açıldı. Rapor 20 Aralık 2023 tarihine kadar görüşe açık olacak.^{[1] [2]}

Raporda Türkiye hükümetinin dağıtık enerji kaynakları dahil olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımlar için güçlü desteğinin bulunmasına rağmen, finansman eksikliğinin yurt içi piyasa ekosisteminin geliştirilmesinde temel bir kısıt olmaya devam ettiğine dikkat çekiliyor.

Ayrıca program ile dağıtık fotovoltaik sistemler ile bataryalı enerji depolama sistemlerinin ticari finansmanı için büyük bir piyasa oluşturulmasına yardımcı olunacağına da vurgu yapılıyor.

Rapordaki bilgilere göre program Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) ve Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası (TKYB) tarafından yürütülecek ve bu bankalar, ticari bankaları finanse etmek için bir fon oluşturacak.

TSKB ve TKYB tarafından seçilecek olan ticari bankalar da dağıtık güneş enerjisi projelerini kendi kaynaklarını da kullanarak finanse edecekler.

Ayrıca TSKB ve TKYB, sağlayacakları 30 milyon ABD Doları tutarındaki Temiz Teknoloji Fonu kredisi ile de bataryalı enerji depolama sistemlerini doğrudan finanse edecekler.

Bu finansman için uygun alt borçlular arasında; yenilenebilir enerji şirketleri, bataryalı enerji depolama şirketleri, toplayıcılar ve dağıtık güneş enerjisi sistemlerinin tüketicileri yer alacak.

Rapora göre program sayesinde çoğunlukla ticari ve sanayi tüketicileri için yaklaşık 300 milyon ABD Doları tutarında özel sektör finansmanının harekete geçirilmesi için kaldıraç etkisi yaratılması ayrıca yenilikçi piyasaları hedefleyen alt projeler için ise daha yüksek oranda imtiyazlı finansman/kamu finansmanının kullanılması planlanıyor.

Programın ilerleyen dönemde ticari ve sanayi müşteriler için tamamen ticari olarak finanse edilen bir piyasaya geçişi desteklemesi ve diğer kullanılmayan pazar segmentlerinin harekete geçirilmesine yardımcı olması da bekleniyor.

2035 güneş hedefi için 22 milyar ABD Doları gerekiyor

Raporda Türkiye’nin 2035 yılı için belirlediği 52,9 GW’lık güneş enerjisi kurulu gücü yaklaşık 22 milyar ABD Doları tutarında yatırıma ihtiyaç duyacağına dikkat çekilirken, 2030 yılına kadar yılda en az 750 MW olmak üzere toplamda 4,5 GW potansiyele sahip dağıtık alandaki yatırımlar için de 3,8 milyar ABD Doları düzeyinde finansman ihtiyacının olduğu da belirtildi.

“Türkiye Uzun Vadeli Karbondan Arınma Stratejisi üzerinde çalışıyor”

Raporda Türkiye Hükümeti’nin şu anda iklim değişikliğine yönelik önlem ve eylemlerin daha ayrıntılı olarak belirlendiği Uzun Vadeli Karbondan Arınma Stratejisi ile 2024-2028 dönemine ait bir sonraki Ulusal Kalkınma Planı (UKP) üzerinde çalışmaya devam ettiği bilgisi de verildi.

Rapora göre Türkiye geçen 10 yıllık dönemde yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma performansını temel alacak şekilde güneş ve rüzgâr yatırımlarını hızlandırarak ayrıca enerji verimliliği, batarya ve pompaj depolamalı üretim, jeotermal, karbon yakalama ve depolama yoluyla doğal gaz üretimi yatırımları yaparak enerji güvenliğini arttırabilecek potansiyele sahip.

Bununla birlikte raporda Türkiye’nin 2053 yılına kadar iki katına çıkacak enerji talebini karşılamak için yapılacak bu yatırımların önemli miktarda ticari finansman gerektirmekle birlikte, beraberinde enerji kaynaklı emisyonlarının azaltımı ve enerji güvenliğinin iyileştirilmesine gibi ek faydalar sağlayabileceği de ifade edildi.

[1] Çevrim içi İstişareler: Sonuca Odaklı Program: Türkiye Dağıtık Enerji için Piyasa Geçişinin Hızlandırılması Projesi

[2] Türkiye – Accelerating the Market Transition for Distributed Energy : Draft Environmental and Social Systems Assessment (ESSA)