Avrupa Birliği İklim Uzmanları Yeni Karbon Ticareti Kurallarında Anlaştı

Kumru Adanalı
20 Temmuz 2010
Bilindiği üzere Avrupa Birliği iklim değişikliği ile mücadele kapsamında 1990 yılı sera gazı emisyonlarını 2020 yılına kadar %20 azaltma yönünde hedefini belirlemiş bulunmaktadır. Bu hedefi gerçekleştirmek için hayata geçirilen birçok düzenleme içerisinde AB Emisyon Ticaret Sistemi(ETS) önemli bir role sahip bulunmaktadır. Sistemin temel amacı sanayi kuruluşlarının emisyonlarının daha etkin bir şekilde azaltmalarını sağlayacak ekonomik bir yaklaşımın uygulanmasıdır. Kuruluşlar emisyon tahsisatlarını alıp satarak maliyetlerinde ciddi düşüşleri bugüne kadar sağlayabilmişlerdir.
14 Temmuz’da Avrupa Birliğine üye ülkelerin uzmanları bir araya gelerek 2012 yılında iki uygulama dönemi tamamlanacak olan AB Emisyon Ticareti Sistemi kapsamında kirletici izinlerinin açık artırma ile düzenlenmesini içeren bir dizi yeni kararı kabul etmişlerdir. İzinler genel bir artırma sistemi içerisinde satılabilecektir. Ülkeler aynı zamanda bu sisteme belirli şartlar dâhilinde katılmama hakkına da sahip bulunmaktadırlar. Üye ülkeler 2013 yılından itibaren yürürlüğe girecek olan ETS kurallarını oybirliği ile almışlardır.
2013 yılında yeni dönem ETS kapsamında başlatıldığında, CO2 salan endüstri kuruluşları kirlilik izinlerinin tamamı bedava almak yerine yaklaşık yarısı oranını satın almak zorundalar. Yapılan düzenleme ile bu izinler Avrupa genelinde oluşturulan bir takas sistemi ile satılabilecektir. Aynı zamanda ülkeler, ulusal sistemleri içinde de satın alma işlemlerini gerçekleştirebileceklerdir.
Avrupa Komisyonu tarafından 27 üye ülkede uygulanacak olan tek bir takas sistemi ile karbon fiyatlarının desteklenmesi ve azaltım maliyetlerinin en aza indirilmesi ile daha güçlü bir karbon finansman sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. Ancak başta Almanya, Polonya, İspanya ve Birleşik Krallık olmak üzere bazı ülkeler ulusal sistemlerin kullanılması yönünde beklentilerini bugüne kadarki başarılı uygulamalarından dolayı ifade etmektedirler.
Avrupa Komisyonu İklim Komisyoneri Connie Hedegaard ise Komisyonun tek bir düzenlemeyi tercih ettiğini ve üye ülkelerin belirlenen minimum kriterleri sağlamalarının karbon pazarını güçlendireceğini vurgulamıştır. Yeni düzenlemeler aynı zamanda havacılık sektörünün 2012 yılından itibaren ETS sistemine dâhil olmalarını ve ’lik emisyon izinlerini satın almaları zorunluluğunu getirmektedir. Bu düzenlemenin Avrupa Parlamentosunda üç ay içinde kabul edilmesi beklenmektedir.
Aralık 2009’da çevre müzakerelerine başlayan Türkiye’de de yukarıda belirtilen ETS gelişmelerini gerek özel sektörden enerji şirketleri ile enerji yoğun endüstri kuruluşları gerekse Bakanlıklar tarafından teknik takiplerinin yapılarak, uygulama çalışmaları için kapasite geliştirme çalışmalarının biran önce başlatılması halinde, 2012 sonrasındaki yeni karbon ticareti mekanizmalarında ülkenin önemli bir aktör olarak yer alması sağlanabilir.