AB gıda ve tekstil atıkları için ek yükümlülüklere hazırlanıyor

Avrupa Konseyi ile Avrupa Parlamentosu gıda ve tekstil sektörü atıkları konusunda geçici anlaşmaya vardıklarını açıkladı.

Yürürlüğe girmesi için her iki tarafın birimlerinde oylanması gereken anlaşma her iki alandan kaynaklanan atıkların azaltılması için üretici ve tüketici tarafında sorumluluklar getiriyor.^[1]

Avrupa Konseyi tarafından yapılan açıklamaya göre varılan anlaşmaya göre 2021-2023 yıllarına göre, 2030 yılı için gıda işleme ve üretim sürecinden kaynaklanan atıkların %10, perakende, restoran, gıda hizmetleri ve hanelerden kaynaklanan gıda atıkların ise %30 oranında azaltımı hedefleniyor.

Anlaşma aynı zamanda gıda israfının önemli bir unsuru olarak öne çıkan satılmamış fakat insan tüketimi için güvenli durumda olan gıdaların, gönüllü olarak bağışlanmasına yönelik hükümler de içeriyor.

Tekstil üreticileri ve moda şirketlerinin atıkları ölçeğinde maddi sorumlulukları olacak

Anlaşma tekstil üreticileri ile moda markaları için de önemli yükümlülükler getiriyor.

Anlaşmaya göre üreticiler ve markalar, atıklarından sorumlu tutulacaklar ve atık toplama ve işlemeyi finanse etmeye yardımcı olmak için bir bedel ödemeleri gerekecek.

Bu bedel de ürünlerinin tasarımının ne kadar dairesel ve sürdürülebilir olduğuna bağlı olarak belirlenecek.

Bununla birlikte birlik üyesi ülkeler tekstil üreticilerine uygulanacak bu bedelleri, ürünlerinin kullanım süresine ve dayanıklılığına bağlı olarak belirleyebilecek.

Bu şekilde ultra hızlı ve hızlı moda akımları dolayısı ile tekstil ürünlerinin potansiyel ömürlerine ulaşmadan atılmasını ve aşırı atığın önlenmesi hedefleniyor.

Varılan anlaşma küçük işletmeler dahil olmak üzere tüm ölçekteki tekstil işletmelerinin genişletilmiş üretici sorumluluğu planları kapsamında gerekli kaynaklara ve altyapıya erişebilmesini de içeriyor.

Mikro işletmeler için idari yükün azaltılması için de bu işletmelere yükümlülüklere uymak için de, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra bir yılı ek olmak üzere toplamda 3,5 yıl süre tanınacak.

İki alandaki yıllık atık miktarı 71,6 milyon ton

Konseyin açıklamasında Avrupa Birliği’nde her yıl 132 milyar Avroluk ekonomik kayna neden olan 59 milyon ton gıda atığı oluştuğu bilgisi verildi.

Açıklamaya göre birlik ülkelerinde her yıl 5,2 milyon tonluk bölümü kıyafet ve ayakkabı olmak üzere 12,6 milyon ton tekstil atığı ortaya çıkıyor ve bu kişi başı 12 kilogramlık atığa karşı geliyor.

[1] Proposal for a DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL amending Directive 2008/98/EC on waste