AB Fosil Yakıtların Geleceğini Tartışıyor

Birliğin ulaşım stratejisi 2001’de sunulan bir beyaz tebliğe dayanıyor. Belgede mevcut politikayı daha sürdürülebilir hâle getirecek; ekonomik kayıpların trafik tıkanıklığı, kirlilik ve trafik kazalarından kaynaklanan ekonomik kayıpları engelleyecek şekilde değiştirilmesi yönünde 60 tedbire yer verildi.

2006 yılında yayımlanan ara güncelleme metninde ulaşım stratejisinin ekonomik hedeflerle paralellik arz edecek şekilde yeniden dengelenmesine dikkat edildi.

Haziran 2009’da ise Avrupa Komisyonu gelecekte sürdürülebilir ulaşım konulu bildirgesinde 2010 sonrası için tüketici dostu, teknoloji merkezli, bütünleştirilmiş ulaşım sistemi çağırısında bulundu. Komisyon 2010’da konuyla ilgili biri beyaz tebliğde yer verilmek üzere bir takım politika alternatifleri belirledi.

Metnin ilk taslağı 2010 sonbaharında yayımlandı.

CO2 emisyonlarının yüzde 25’i ulaşımdan kaynaklanırken Avrupa’da tüketilen toplam benzinin yüzde 73’ü de ulaşım sektöründe kullanılıyor.

AB Ulaştırmadan Sorumlu Üyesi Siim Kallas hazırladığı strateji tebliğinde ulaşım kaynaklı sera gazı emisyonlarının 2030’a kadar mevcut düzeyin beşte birine ve 2050’ye kadar 1990’lardaki düzeyin yüzde 60’ına indirilmesi gerektiğini kaydetti.

Bu ise uzun vadede petrol bazlı motorlu taşıtların kent trafiğinden çekilmesi ve karayolu taşımacılığının yarısının tren ve deniz yollarına kaydırılması ile havacılıkta kullanılan yakıtların yüzde 40’ının biyo yakıtlardan oluşması anlamına geliyor.

Ekonomik kriz hedefe ulaşmayı zorlaştırırken AB’nin yılda €210 milyarlık petrol ithalatında bulunduğunu da akılda tutmak gerekiyor.

Kallas gazetecilere yaptığı açıklamada “Trenler, uçaklar ve gemiler on yıllarca sürüyor. Bugün yaptığımız tercihler 2050’nin ulaşımına biçim verecek ve bu nedenle şimdi bir dönüşüm gerçekleştirmek zorundayız” dedi.

Ancak girişimin büyük bir kısmı daha sonraki bir zamana bırakıldı.

2030’ya kadar CO2 salımının yüzde 20 azaltılması son yıllardaki emisyon düzeyine göre indirime gidilmesi esasına dayanıyor ancak 1990’lardan bu yana trafiğe çıkan otomobil miktarının ve uçak biletlerindeki indirim gibi sebeplerle havayolu trafiğinin de artması gibi sebeplerle yükselen emisyonların üçte biri kesilse bile belirlenen hedefe ulaşılması güçleşiyor.

1990 düzeyiyle karşılaştırma yapıldığında Kallas’ın dile getirdiği hedefte yüzde 8’lik artış olduğu görülüyor.

Duruma göndermede bulunan Yeşil Barış sorumlusu Franziska Achterberg “Bu Komisyon tebliği sorunun açıkça gelecek nesillere intikal ettiğini ortaya koyuyor. Ulaşım sektörü Avrupa’nın bir numaralı emisyon kaynağı olacak. Bu strateji AB’yi sürekli değişen petrol fiyatları karşısında koruyamayacak” şeklinde konuştu.

Eylemsizlik manifestosu

Buna rağmen Kallas zor bir durumla karşı karşıya bulunmadığını ileri sürdü.

“Seyahat etme özgürlüğü vatandaşlarımızın hakkı ve Avrupa’da iş sektörünün gelişimi için yaşamsal önem taşıyor. Dolaşımı engellemek seçenekler arasında yer almıyor” dedi.

Öte yandan rafineri sanayi grubu Europia Kallas’ın duruşunu memnunlukla karşıladı. Grup tarafından yapılan yazılı açıklamada “Uluslararası Enerji Ajansı gibi bağımsız kaynakların açıklamalarına göre, ham petrolden elde dilen türev ürünler önümüzdeki yıllarda önemli rol oynayacak” ifadesine yer verildi.

Havalimanları grubu ACI Europe da keza dolaşımın kısıtlanmamasından duydukları memnunluğu dile getirdi. Ancak çevre dostu ulaşım grubu T&E havacılık alanında kısıtlama imasında bulundu.

“Bu bir eylemsizlik manifestosu” diyen T&E sorumlusu Jos Dings “Komisyon’un teklifindeki tek somut nesne mevcut 2010-2014 döneminde havalimanı kapasitesinin artırılması ki bu durum hedefe ulaşılmasını daha da güçleştirecek” şeklinde konuştu.

Pazartesi günü açıklanan bir başka raporda AB’nin özel otomobillerin sebep olduğu emisyonları azaltma konusunda hızla başarıya ulaştığı kaydedildi.

Rapora göre, Toyota 2015 yakıt tasarrufu hedefine dört yıl içerisinde ulaşabileceklerini açıklarken Portekiz’den bir başka otomobil firması hedefe başarıyla ulaşıldığını bildirdi.

Başlıca önlemler

2011 Beyaz Tebliği’nde 2011-2014 dönemi için bir dizi önleme yer veriliyor:

2012-2013 demiryolu programında esaslı bir düzenleme çerçevesi belirlenerek demiryollarının kullanıcılar için daha cazip hâle getirilmesi; yolcu ve yük taşıma kapasitesinin 300 km’den az orta mesafe için artırılması.

2011’de merkezî bir Avrupa “çoklu ulaşım modeli” için gerekli altyapı teklifleri hazırlanması.

2011’de havalimanı paketi hazırlanarak havalimanlarındaetkinlik ve kapasite artırımına gidilmesi.

2012’de Avrupa su yollarında ulaşımın ve 2011’de e-deniz yolu girişimi çerçevesinde “Mavi Kuşak” engelsiz gemi taşımacılığı alanının oluşturulması.

2012-2013’de karayolu kabotajındaki kısıtlamaların kaldırılması.

Ulaşım ücretlerinin “kirleten öder” ve “kullanıcı öder” ilkelerinin uygulanmasını yaygınlaştıracak şekilde yeniden düzenlenmesi. Bu çerçevede 2012’de binek taşıtları için bir takım kılavuzların belirlenmesi.